Projenin Adı: Aptos
Projenin Belirteci: APT
Projenin İnternet Sitesi: https://aptoslabs.com/
Projenin Twitter Adresi: https://twitter.com/aptoslabs
Projenin İzahname Adresi: https://aptos.dev/assets/files/Aptos-Whitepaper-47099b4b907b432f81fc0effd34f3b6a.pdf
A. Aptos (APT) Nedir?
Aptos, Meta'nın Diem projesinin çekirdek ekip üyeleri tarafından geliştirilen Move programlama dilini kullanan bir Katman 1 blokzincir ağıdır. Aptos, ölçeklenebilir, düşük maliyetli ve güncellenebilirliği hedeflemektedir.
B. Aptos (APT) Neler Sunmaktadır?
Eski Meta çalışanları tarafından kurulan Aptos, Web3 kullanıcı deneyimi kapsamında yeni uygulamalar ve ürünler geliştirmeye adayan, fikirlerini geniş kitlelere sunmayı hedefleyen bir projedir. Blokzincir üzerinde meydana gelebilecek kesintiler, yüksek maliyetli işlem ücretleri, güvenlik endişeleri gibi problemleri çözmeyi vizyonunun bir parçası olarak ilerleyen Aptos, çözüm olarak bulut sistemli altyapılar ile benzer bir yolun izlenmesi gerektiğini savunmaktadır.
Aptos, Move kullanılarak oluşturulduğu için Ethereum'un sunmadığı çeşitli avantajlar sunduğunu iddia etmektedir. Örneğin, blokzincir komutları kolayca doğrulanabilir ve Aptos kullanıcıların özel anahtarlarını değiştirmesine izin vermektedir. Ayrıca Aptos'un modüler tasarımı, tüm ağın bağlantısını kesmeden güncelleme yapmasına olanak tanımaktadır.
C. Aptos (APT) Teknolojisi
Aptos, Bizans Hata Toleransı (BFT) ve Pay İspatı (PoS) algoritmasını kullanmaktadır. Güvenilirliği ön planda tutan Aptos işlemleri işlemek ve doğrulamak için bir doğrulayıcılar ağı kullanmaktadır.
Move
Aptos Rust tabanlı Move programlama dilini kullanmaktadır. Move, Aptos üzerindeki akıllı kontratların doğrulayıcısıdır ve sözleşme sisteminin hareket mekanizması için ek koruma standartları sağlamaktadır. Bu sayede Aptos ağı herhangi bir kötü niyetli saldırıdan ekstra olarak korunmuş olur.
Veri Modeli
Aptos veri modeli, esnek anahtar yönetimi ve hibrit saklama seçenekleri sunar.
Modüler Mimari
Daha fazla işlem yapmak ve gecikme ihtimalini azaltmak için Aptos, işlemleri işlemeye toplu, sıralı ve paralelleştirilmiş bir yaklaşım izler. Bu son derece yüksek verim ve düşük gecikme sağlar. Basitçe söylemek gerekirse, Aptos blokzincirdeki her işlem aşamasını tamamen bağımsız ve ayrı ayrı paralelleştirilebilir. Bu modüler tasarım, geliştirme hızına yardımcı olur ve daha hızlı yayın döngüleri aracılığıyla sık sık yapılan güncellemeleri kolaylaştırır. BFT konsensüs mekanizması blokzinciri korurken, aynı anda test ağı koşullarında saniyede 150.000 işleme (TPS) kadar işlem hızlarına ulaşmasına izin verir. Karşılaştırıldığında, Ethereum ana ağının mevcut TPS’si 12 ile 15 civarındadır. Aptos'un modüler tasarımı, tüm ağın bağlantısını kesmeden yükseltme yapmasına olanak tanır.
Paralel Yürütme
Aptos ağı, paralel yürütme motoru (Block-STM) kullanır. Bu teknolojiyle saniyede 130 binden fazla işlem gerçekleştirilebilir ve ağ üzerindeki işlemlerin hızı artarken maliyet düşük kalır.
D. Aptos (APT) Ekibi ve Şirketi
Daha önce Meta’nın Diem blokzincir projesinde görev alan Mohammad Shaikh ve Avery Ching tarafından kurulan Aptos’un ana ağı 18 Ekim 2022 yayınlandı. Aptos’un temelleri Ching ve Shaik tarafından Diem projesi günlerinde oluşturuldu. Aptos, işlemleri hızlandırırken maliyetleri düşük tutmayı amaçlayan “paralel yürütme” tekniği üzerine geliştirildi.
Mo Shaikh ve Avery Ching, Aptos'u güvenli, yükseltilebilir ve ölçeklenebilir bir blokzincir ağı olmasını hedefleyerek, herkese merkeziyetsiz ve adil erişim sağlama vizyonunu gerçekleştirme düşüncesiyle yarattılar.
Mohammad (Mo) Shaikh, Aptos’un kurucu ortağı ve CEO’sudur. Blokzincir teknolojisi, finans ve altyapıya odaklanan girişim sermayesi ve özel sermaye alanında geniş deneyime sahip bir girişimci olmasının yanı sıra yatırımcıdır. Mo, ConsenSys destekli Blokzincir tabanlı gayrimenkul hissesi ihraç eden Meridio'nun kurucusu ve CEO'suydu. Facebook’un stratejik ortaklıklar departmanında çalıştı ve Diem projesinde yer aldı.
Avery Ching, Aptos’un kurucu ortağı ve CTO’sudur. 10 yılı aşkın bir süre boyunca Facebook’ta baş yazılım mühendisi olarak görev yaptı ve Diem projesinde yer aldı.
E. Aptos (APT) Dijital Varlık Ekonomisi
18 Ekim 2022’de Aptos ana ağı yayınladı ve ilk etapta 1 milyar APT token arz edildi. APT token dağılımı aşağıdaki gibidir;
%51,02: Topluluk
%19: Katkı sunanlar
%16,50: Aptos Foundation
%13,48: Yatırımcılar
Ekip tarafından paylaşılan bilgilere göre Aptos için ilk dönem stake ödül oranı maksimum %7 olacak. Stake ödül oranı yılda %1,25 azalacak şekilde ayarlanmıştır. Stake oranı minimum %3,25‘e düşebilmektedir.
F. Aptos (APT) İş Birlikleri
Google, Aptos ile kripto para ve web3 dünyasında yeni bir iş birliği adımı attı. Google Cloud ile ilk bulut iş birliğini duyuran Aptos’un kurucu ortağı ve CEO’su Mo Shaikh, Token2049 konferansında iş birliği kapsamında dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Aptos blokzinciri Google Cloud dizine eklendi ve BigQuery hizmeti kullanıma sunuldu.
G. Aptos (APT) Değerlendirme
Aptos’un iptal edilmeden önce halihazırda olumlu sonuçlar alan Meta temelli bir proje olan Diem’in devamı niteliğinde olduğu biliniyor. Diem projesinin geliştiricileri tarafından yaratılan Aptos, blokzincirde güncellemelerin daha kolay yapılabilirliği üzerine çalışmalar yürütmektedir. Aptos blokzinciri üzerinde kullanıcılar herhangi bir kesinti yaşamadan güncellemeler yapılabilmektedir. Yapılan 2 güncelleme testinde kullanıcılar herhangi bir kesinti yaşamadan sonlandırıldı. Yazılımcılar ve geliştiriciler için diğer blokzincirlere kıyasla Aptos’un öne çıkan en önemli özelliğinin “Move” kodlama dili olduğu öne sürülmektedir. Move, geliştiricilere dost ve aynı zamanda varlık yönetimi için koruma ve güvenilirliği sağlayan yapısıyla birçok geliştiricinin dikkatini çekmektedir.
Aptos, Mart 2022'de ilk büyük yatırım setini kabul etti. a16z Crypto, Multicoin Capital, Hashed, Tiger Global, Three Arrows Capital, FTX Ventures ve Coinbase Ventures dahil olmak üzere birçok büyük risk sermayesi grubu toplam 200 milyon dolar yatırım yaptı. Haziran ayında ise FTX Ventures ve Jump Crypto'dan 150 milyon dolar daha yatırım aldı.
