(Bu yazıyı okumadan önce Blokzincir nedir yazımızı buraya tıklayarak okumanızı tavsiye ediyoruz.)
Blokzincir ağı, sistemdeki verilere ulaşım açısından Açık (Public) Blokzincir Ağları ve Özel (Private) Blokzincir Ağları, veri işlemesi açısından ise İzin Gerektiren ve İzin Gerektirmeyen Ağlar olarak incelenebilir.
A. Açık ve Özel Blokzincirler
Blokzincir ağları basitçe bir seri halinde devam eden şifrelenmiş veri dizisidir. Bu verilerin içeriklerini görebilme imkanı tanıyan blokzincirler “Açık Blokzincirler” olarak tanımlanabilir. Bitcoin ağı üzerinden örnek verilir ise herhangi bir kişi bitcoin ağına bağlanarak ya da bir blok gezgini sitesi üzerinden ağ üzerinde gerçekleşen tüm işlemleri görüntüleyebilir.
Özel blokzincirler ise ağ üzerinde gerçekleşen işlemlerin sadece görüntüleme yetkisi olan kişiler tarafından görüntülenebildiği ağlardır. Bu ağ tercihlerini görebileceğimiz alanlar: şirket içi ağlar, merkez bankaları tarafından oluşturulan ağlar ya da iki taraf arasında gizlilik amaçlı kurulmuş ağlar olarak tanımlanabilir.
B. İzin Gerektiren ve Gerektirmeyen Blokzincirler
Blokzincirlerde verilerin görüntülenmesi ve yazılması, iki ayrı konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Verilerin görüntülenmesi kısmını “Açık ve Özel Blokzincirler” olarak belirttik. Verilerin yazılması kısmı ise “İzin Gerektiren ve Gerektirmeyen Blokzincirler” olarak incelemekteyiz.
Bitcoin blokzinciri örneği incelenir ise, Satoshi Nakamoto tarafından yazılan “Bitcoin: Kişiden Kişiye Elektronik Para Sistemi” makalesinde talep eden her kişinin blokzincir ağında katılımcı olarak yer alarak gerçekleşen transferlerin bloklara işlenmesinde yer alabileceğini belirtmektedir. Bu örnekten yola çıkarak verilerin ağ üzerinde işlenmesinde izne ihtiyaç bulunmadığı ağlar “İzin Gerektirmeyen” blokzincirler olarak tanımlanmaktadır.
Ancak bir şehrin toplu taşıma saatlerini işleyen ve planlayan bir blokzincir ağı olduğunu varsayalım. Halkın tamamı bu blokzincir verilerine ulaşabilir halde olmalıdır ancak toplu taşımaya ait saat planlamalarının bir memur tarafından girilmesi gerekmektedir. Bu durumda kullanılacak olan ağ, halka açık ancak “İzin Gerektiren” bir ağ olarak tanımlanır.
