Projenin Adı: Cortex
Projenin Belirteci: CTXC
Projenin İnternet Sitesi: https://www.cortexlabs.ai/
Projenin Twitter Adresi: https://twitter.com/CTXCBlockchain
Projenin İzahname Adresi: https://cortexlabs.ai/cortex_2_0_whitepaper_en
A. Cortex (CTXC) Nedir?
Cortex, yapay zekâ (AI) ve blokzincir teknolojilerini birleştiren halka açık bir projedir. Dağıtılmış bir ağ üzerine yüklenecek ve yürütülecek yapay zekâ modellerini destekleyen açık kaynaklı, eşler arası, merkeziyetsiz bir blokzincir yapısına sahiptir. Cortex, yapay zekâ destekli merkezi olmayan uygulamalar (DApp'ler) oluşturmak için yapay zekâ modellerinin akıllı sözleşmelere kolayca entegre edilebildiği açık kaynaklı bir yapay zekâ platformu sunarak, yapay zekâ demokratikleşmesini sağlamayı amaçlamaktadır. CTXC, Cortex ekosisteminin kripto para birimidir.
B. Cortex (CTXC) Neler Sunmaktadır?
Geleneksel blokzincirde makine öğrenimi programlarını yürütmeye yönelik mevcut durum koşulları ele alındığında, çoğunlukla sanal makinenin önemsiz herhangi bir makine öğrenim modelini çalıştırırken yeterli derecede verim sağlayamayacağı kanısı ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple çoğu insan yapay zekayı blokzincirde çalıştırmanın imkânsız olduğunu düşünmektedir.
Cortex projesi, blokzincir ve yapay zekâ algoritmalarının birlikte kullanımıyla daha akıllı, güvenli ve düşük maliyetli bir blokzincir platformu oluşturmak amacıyla yola çıkmıştır. Bu sayede diğer blokzincir platformlarına kıyasla daha yüksek işlem hızı, daha az maliyet ve daha yüksek güvenlik sağlayarak kullanıcılarına avantajlar sunar.
Cortex yapay zeka modelini neden blokzincir üzerinde çalıştırmak istiyor?
AI programlarını blokzincirde çalıştırmanın nedenleri, blokzincirde "geleneksel" programları çalıştırmakla tamamen aynıdır: şeffaflık, bütünlük ve değişmezlik hedeflemektedir. Basit bir örnekle yapay zeka programlarını blokzincirde çalıştırmanın faydasına değinelim. Örneğin; Otonom bir araba kazası olduğunda, yükümlülükleri belirlemek için kazaya yol açan yapay zeka çıkarımlarına bakılması gerekir. AI modelleri blokzincir üzerinde çalıştırıldığı takdirde, tek bir arıza noktasına bağlı olmadan tüm araba yok edilse bile çıkarım adımlarını kolayca doğrulayarak güvenli sonuca ulaşılabilir.
DApp geliştiricilerinin, kullanıcılarının ve madencilerinin geleneksel ekosistemine ek olarak Cortex, ekosisteme AI geliştiricilerini entegre etti. AI geliştiricileri modelleri blokzincirde depolamaya teşvik eden bir mekanizma ortaya koydu. Bu bireysel AI geliştiricilerinin, dApp geliştiricilerinin dünyanın en iyi AI modellerine erişebildiği ve aralarından seçim yapma özgürlüğüne sahip olduğu blokzincirdeki AI modellerinden para kazanmaları için bir ekosistem oluşturur.
Cortex (CTXC) kullanıcılara aşağıdaki avantajları sunmaktadır:
Hızlı İşlem Süresi: Cortex platformu, yapay zeka teknolojileri kullanarak akıllı sözleşmelerin geliştirilmesi, doğrulanması ve yürütülmesini daha hızlı hale getirir. Bu sayede işlem sürelerinin diğer blokzincir platformlarına kıyasla daha kısa olması hedeflenmektedir.
Az İşlem Ücreti: yüksek işlem ücretleri sorununa çözüm hizmeti sunmaktadır.
Güvenli İşlemler: Blokzincir teknolojisi ve yapay zeka teknolojilerinin birleşimi sayesinde işlemlerin güvenliğini artırır. Akıllı sözleşmelerin otomatik olarak doğrulanması ve yürütülmesi, dolandırıcılık girişimlerini azaltır. İşlemlerin doğru ve güvenilir bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
Akıllı Sözleşme Geliştirme: Kullanıcıların akıllı sözleşmeleri daha kolay ve hızlı bir şekilde geliştirmesine olanak tanır. Yapay zeka teknolojileri sayesinde, sözleşmelerin doğru ve güvenli bir şekilde çalışması sağlanır. Yüksek Ölçeklenebilirlik: Büyük veri analizi ve diğer yapay zeka teknolojilerini kullanarak, işlem hacminin artması durumunda bile performansın düşmesini engeller.
Tüm bu avantajlar, Cortex platformunun daha hızlı, daha güvenli ve daha verimli bir blokzincir ekosistemi oluşturmasını sağlar.
C. Cortex (CTXC) Teknolojisi
Cortex platformu, büyük veri analizi, makine öğrenimi, gelişmiş öğrenme ve diğer yapay zekâ alanındaki teknolojileri kullanarak akıllı sözleşmelerin daha hızlı ve daha güvenli bir şekilde geliştirilmesini, doğrulanmasını ve yürütülmesini sağlar.
Cortex, zincir üstü yapay zekayı nasıl etkinleştirir?
Spesifik çözümler, sanal makinenin GPU'yu kullanan bir blokzincir oluşturmayı ve derin öğrenme modellerinin yürütülmesinin ön görülebilir olmasını sağlamak için bir ölçüm şeması uygulamayı içerir.
Geleneksel olarak ele alındığında blokzincirin yapısı gereği AI çıkarımının önünde iki büyük engel vardı:
1. DNN modellerinin belirleyici olmayan davranışları. (Farklı cihazlarda belirleyici olmayan çıkarım sonuçları alıyorsanız, blokzincirde ağ konsensüsü oluşmasının hiçbir yolu yoktur.)
2. Bir blokzincir ağındaki cihazlar arasında kaynak kısıtlaması.
Cortex tarafından geliştirilen simüle ölçüm ve yalnızca tamsayı çıkarımı içeren çözüm:
1. DNN modellerinin belirleyici olmayan davranışlarını önemli bir doğruluk kaybı olmadan ortadan kaldırdı.
2. DNN modellerinin çıkarımını hızlandırdı.
Bu iki yeni adım, blokzincirde önemli bir yere sahip olan yapay zeka modellerinin çalıştırılmasını gerçekleştirdi.
- Cortex Sanal Makinesi (CVM)
CVM, Cortex zincirinde AI modellerini yürütmek için CPU yerine GPU'yu kullanır. Zincir üzerinde AI modellemesi için ek destekle EVM uyumluluğunu sağlar. Hem ethereum akıllı sözleşmelerini hem de AI akıllı sözleşmelerini çalıştırabilir.
Yapay zekayı blok zincirde çalıştırmak pahalı maliyetlere sebep olmayacak mı?
Cortex’e göre ekibi tarafından geliştirilen ölçüm yöntemiyle birleştirilmiş CVM sayesinde yapay zekayı blokzincirde çalıştırmak uygun maliyetli bir kullanım hizmeti sunmaktadır. Ağ çok meşgul değilse işlem ücreti son derece düşüktür.
- AI Akıllı Sözleşme ve AI DApp
Cortex, gerçek dünyadaki kullanım durumlarına uyum sağlamak için akıllı sözleşmelere ve DApp'lere makine öğrenim desteği ekler. Geliştiriciler, AI ile geliştirilmiş DApp'ler ve akıllı sözleşmeler oluşturmak için popüler dil olan Solidity'yi ve Cortex depolama katmanındaki kullanıma hazır AI modellerini kullanabilir.
- Synapse - AI Çıkarım Motoru
Farklı bilgisayar ortamlarında tamamen aynı yapay zeka çıkarım sonucunu garanti eden, öngörülebilir bir çıkarım motorudur. Bu mekanizma off-chain çözümlere başvurmadan, öngörülebilir on-chain yapay zeka çıkarımına imkan tanır.
- ZkMatrix
ZkMatrix, Cortex Labs tarafından desteklenen EVM uyumlu blokzincir üzerinde çalışan bir Katman 2 çözümüdür. Saniye başına işlemi (TPS) artırmayı ve her işlem tarafından tüketilen Endorfin ücretini önemli ölçüde azaltmayı amaçlayan yan zincirdeki toplu geçişleri ana zincirdeki tek bir işlemde toplamak için zkRollup teknolojisini kullanır.
ZkMatrix, 2000 TPS'ye kadar işlemleri destekleyebilir ve tüm işlem sadece 5 saniye sürer. Verilerin ana zincire geri gönderildikten sonra maksimum güvenliği sağlamak amacıyla ana zincirde saklanması için tahmini olarak 60 saniyelik bir bekleme süresi mevcuttur.
ZkMatrix, ana zincirin güvenlik ve mutabakat özelliklerini devralır ve işlem performansını yürütmeye odaklanır. Bir siber saldırı veya arıza durumunda, kullanıcılar yine de ana zincirdeki verilere dayanarak yan zincirin durumunu geri yükleyebilir.
Üç modüle ayrılmıştır: ZkWallet(front-end), ZkNode (yan zincir) ve ZkProver
ZkWallet, toplama için ZkNode'a bir işlem gönderir ve durum "sırada" iken "taahhüt edildi" olarak değişir.
ZkProver, devre kanıtı oluşturur ve ana zincire toplu bir işlem gönderir. Durum "doğrulandı" olarak değişir.
ZkProver, kanıt oluşturmak amacıyla gereken süreyi kısaltmak için GPU ve CPU işlemcileri kullanır. ZkNode üzerinde paralel olarak birden fazla “Kanıtlayıcı”yı destekler.
D. Cortex (CTXC) Ekibi ve Şirketi
Cortex (CTXC) projesinin ekibi, yapay zeka ve blokzincir teknolojilerinde deneyimli bir grup profesyonelden oluşmaktadır. Cortex'in bazı önemli ekip üyeleri ve danışmanları hakkındaki bilgiler aşağıdaki gibidir;
Ziqi Chen, Cortex'in kurucusu ve CEO'sudur. Chen, Pekin Üniversitesi'nden mezun bir yapay zeka uzmanıdır. Yapay zeka ve veri analitiği konusunda oldukça önemli bir tecrübeye sahiptir.
Weiyang Wang, Cortex'in CTO görevini icra etmektedir. Wang, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) mezun bir mühendistir. Yapay zeka ve blokzincir konularında uzmanlaşmıştır.
Gang Wang, Cortex'in Baş Geliştirme Sorumlusu (CSO)’dur. Gang Wang, Güneydoğu Üniversitesi'nden mezun bir mühendistir. Derin öğrenme ve yapay zeka üzerinde çalışmalar yapmıştır.
Cortex projesi, birden fazla ülkede faaliyet gösteren bir şirket olan Cortex Labs AI Technologies Ltd. tarafından yürütülmektedir. Cortex Labs, Hong Kong merkezli bir şirkettir. Yapay zeka ve blokzincir teknolojileri üzerine odaklanmaktadır. Şirket, Cortex teknolojisinin geliştirilmesi, araştırılması ve dağıtımı konularında çalışmaktadır.
E. Cortex (CTXC) Dijital Varlık Ekonomisi
CTXC, Cortex’in ekosistem token’ıdır. Projenin maksimum arzı 299,792,458 CTXC’dir. 7 Şubat 2018 tarihinde özel bir token satışı gerçekleştirildi ve 7 Mart’a kadar sürdü. Satışa ayrılan toplam token miktarının %20.01’ini oluşturan 40.000 ETH karşılığında 60 milyon CTXC satıldı. Satış sürecinin lider yatırımcıları ise Bitmain ve FBG Capital oldu.
Cortex madencilik ödülü, Bitcoin’in yarıya indirgeme programına benzer şekilde her 4 yılda bir yarıya indirilmektedir. Madencilik faaliyetleri 20 yıldan fazla bir süreçte tamamlanacaktır. Toplam madencilik ödülü 150.000.000 CTXC’dir ve toplam 299.792.458 CTXC üst sınır sağlamaktadır.
F. Cortex (CTXC) Değerlendirme
Cortex projesinin ekibi yapay zeka modellerinin zincir üzerinde yürütülmesinin artık teorik bir olasılık olmadığını vurgulamaktadır. Yapay zeka araştırmacılarının modellerini açık kaynak olarak kullandıkları için ödüllendirildiği ve dApp geliştiricilerinin gelişmiş uygulamalar oluşturmak için yapay zekayı akıllı sözleşmelerine entegre edebileceği bir yapay zeka ekosistemi kurduklarını iddia etmektedirler. Cortex, akıllı yapay zeka sözleşmeleriyle kullanıcıların makine öğrenim programlarını blokzincir üzerine yazmalarına izin vererek son derece önemli bir noktada bulunmaktadır.
Yapay zeka modeli sağlayıcıları arasındaki ekosistem rekabeti her geçen gün önem ve ivme kazanmaktadır. Farklı sektörlerden birçok önemli kuruluş, bu anlamda ciddi adımlar atmakta ve yapay zeka modellemeleri geliştirme çabası içindedir. Bu durumun doğal seleksiyon içerisinde yapay zeka modellerinin gelişmesine yol açacağı öngörülebilir. Buradan yola çıkacak olursak Cortex’in yapay zeka modelleme ve sunduğu hizmetler gelecekte de sürdürülebilir. Ayrıca Cortex, yapay zeka modellerinin blokzincir üzerinde yürütmesinin, daha önce yapılamadığını iddia etmektedir ve proje için önemli çıkış noktalarından biridir. Cortex’in gelişime açık teknoloji ve yenilikçi ilerleme güdüsü faydalı bir proje olma niteliğini devam ettireceğini destekleyen güçlü olasılıklar arasındadır.
