Kripto Para Piyasasındaki Sert Düşüşün Arkasında Neler Var?

Kripto para ekosisteminde günlük bazda bir hafta önce başlayan düşüş hareketi ABD enflasyon rakamlarının beklenenin üzerinde gelmesiyle sertleşti. Buna ek olarak kripto para kullanıcılarına yönelik bankacılık ve finans hizmeti sunan Celsius Platformu’nda yaşanan problemler ETH başta olmak üzere tüm piyasayı negatif etkiledi. Düşüşün arkasındaki nedenleri detaylı olarak inceleyelim.  

ABD’de Resesyon Sinyalleri

Tüm dünyada merakla beklenen ABD Tüketici Fiyat Endeksi verisi, diğer bir ifadeyle enflasyon verisi, mayıs ayında %0,7’lik beklentiye karşın %1 artış gösterdi. Yıllık bazda ise enflasyon %8,6 ile son 41 yılın zirvesine ulaştı. Enflasyon artışındaki en etkili kalemler arasında gıda, enerji ve hizmet fiyatları yer alırken, beklenenin üzerinde gerçekleşen enflasyon verisi sonrası gözler bu hafta gerçekleşecek olan FED toplantısına çevrildi. Son toplantısında faizleri 50 baz puan artırarak %0,75-%1 aralığına çeken FED’in enflasyon ve faiz arasındaki makasın hızlı bir şekilde açılmasına karşılık olarak bu hafta içerisinde en az 50 baz puanlık yeni bir artışa gitmesi bekleniyor. Artan faiz oranları ile birlikte finansal piyasalarda yaşanması muhtemel likidite krizi yatırımcıları etkileyen gelişmelerden biri. FED’in bilanço daraltma hareketine ek olarak giderek artan enflasyon oranları geleneksel piyasalardaki satış hareketlerini hızlandırdı. Özellikle NASDAQ Teknoloji Endeksi ile yüksek pozitif korelasyona sahip olan Bitcoin ve kripto para ekosistemi tüm bu gelişmelerden negatif etkileniyor.

Celsius Çekim İşlemlerini Durdurdu  

Kripto para kullanıcılarına yönelik bankacılık ve finans hizmeti sunan Celsiuskullanıcılarından topladığı mevduatı farklı alanlarda değerlendirerek gelir elde ediyor. Elde ettiği bu geliri çeşitli havuzlarda kilitleme işlemi gerçekleştiren kullanıcılara dağıtarak işlem gerçekleştirmektedir.

Celsius geçtiğimiz yıl Kanada'nın en büyük ikinci emeklilik fonu Caisse de dépôt et place du Québec de dahil olmak üzere yatırımcılardan 750 Milyon USD toplayarak dikkatleri üzerine çekmişti. Celsius’un kripto para ekosistemindeki düşüş hareketleri nedeniyle likidite problemi yaşadığı ve yatırımlarından negatif dönüş aldığı oldukça ses getirmişti. 20 Mayıs 2022 tarihinde Financial Times’a yansıyan haberde platforma yatırılan müşteri varlıklarının değerinin 2022'nin başından bu yana yarı yarıya azaldığı bilgisi yer aldı.

Celsius'un varlıklarındaki düşüşün kripto para ekosisteminde gerçekleşen düşüş hareketlerinin bir yansımasını temsil ettiği söylense de şirket yaptığı açıklamalarda milyarlarca dolarlık likiditeye sahip olduğunu dile getirmiştir.

Celsius, 13 Haziran 2022 TSİ sabaha karşı yaptığı açıklamada çekim işlemlerini durduğunu duyurdu. En büyük kripto para borç verme platformlarından biri olan Celsius, yapılan açıklamada hesaplar arasındaki tüm transfer, takas ve çekim işlemlerini durduklarını belirtti. Kararın arkasındaki neden olarak piyasalarda yaşanan düşüş belirtildi ve topluluğun faydalarını korumak amacıyla böyle bir hamle yapıldığı açıklandı. Açıklamanın ardından, platformun yerel tokeni olan CEL fiyatında da büyük bir düşüş yaşandı.

Söz konusu hamle öncesinde de, platformun ödemeleri yapmakta zorlandığına dair iddialar konuşulmaktaydı. Celsius’un açıklama yapmasıyla, piyasalar düşüş yönlü sert bir hareket gerçekleştirdi ve Bitcoin 25 bin dolar seviyesinin altına indi. Aynı zamanda, ay başında 0.80 dolar fiyat seviyelerinde olan CEL, Celsius’un elinde ödemeler karşılığı yalnızca birkaç fon kaldığı iddialarıyla 0.40 dolar seviyelerine inmiş, açıklama ardındandan da 0.20 dolar seviyesine gerilemiştir. 

Lido Staked ETH (stETH)

Geçtiğimiz ay kripto ekosistemine damgasını vurmuş olan TerraUSD (UST) ve Terra (LUNC) krizi, piyasalar ve platformlar üzerindeki etkisini devam ettiriyor. Celsius hakkında çıkan ödemeleri yapmakta zorlandığı iddiasının arkasındaki neden, bu krizde bir çok yatırımcı ve platform gibi Celsius’un da zarar etmiş olmasıdır.

Platform üzerinde yaşanan diğer bir düşüş ise stETH’de yaşandı. Celsius elinde tuttuğu Ethereum’ları Lido Protokolü’nde kullanıyordu. stETH, Lido Finance’nin ETH tarafından 1:1 oranında desteklenen finansal bir türevidir. Kullanıcılarının likit kilitleme (stake) yapmasına izin veren Lido, havuzlarda kilitlenen her bir ETH karşılığında bir stETH veriyor. Celsius platformunda ise stETH *Peg’i bozuldu. Başka bir deyişle, stETH ETH fiyatına eşit olması gerekirken ETH fiyatı karşında değer kaybetti.

Celsius’un ETH’lerinin neredeyse yarısı stETH olduğu için bu stETH düşüşünün CEL tokenini de olumsuz etkilediği söylenebilir.

*Peg, kavramı “sabit fiyat” anlamına gelmektedir. stETH mevcut durumunda Depeg (sabit fiyatın dışına çıkma durumu) olmuştur. Tekrar 1 ETH seviyesine ulaştığında ise Repeg (tekrar sabit fiyat düzeyine ulaşma) olacaktır.