Küresel piyasalar Amerikan Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın 25 Ağustos’ta başlayacak ve iki gün sürecek olan Jackson Hole Ekonomi Politikaları Sempozyumu'nda yapacağı konuşmaya dikkat kesilmişti. Her sene dünyanın dört bir tarafındaki en önemli merkez bankacıları ve finansal piyasa katılımcılarını ABD’nin Wyoming eyaletinin Jackson Hole kasabasında bir araya getiren sempozyumda, bu yılki tema "Küresel Ekonomide Yapısal Değişimler" olarak açıklandı.
Fed Başkanı Jerome Powell, 25 Ağustos’ta Kansas City Federal Rezerv Bankası'nın Wyoming'deki yıllık Jackson Hole Ekonomi Politikası Sempozyumu'ndaki konuşmasında enflasyonun aşağı gelmesi konusunda iyimser olmalarına rağmen enflasyonun hala yüksek kalmaya devam ettiğine dikkati çekti. Powell, "Ekonominin beklendiği gibi soğumadığına dair işaretlere dikkat ediyoruz," dedi.
Powell, gerektiğinde faiz artışlarına hazır olduklarını ve enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde hedef seviyeye doğru ilerlediğinden emin olana kadar politikalarını kısıtlayıcı bir seviyede tutma niyetinde olduklarını vurguladı. Powell, “Enflasyonu %2 hedefimize indirmek Fed'in görevi ve biz bunu yapacağız.” dedi. Powell konuşmasında ayrıca "Önümüzdeki toplantılarda, gelen verileri, gelişen görünüm ve riskleri değerlendirirken dikkatli bir şekilde ilerleyebilecek bir konumda olduğumuzu ve daha fazla sıkılaştırma yapıp yapmayacağımızı veya bunun yerine politika faizini sabit tutup daha fazla veri bekleyip beklemeyeceğimize karar vereceğiz” ifadelerini kullandı. Son gelen verilerin "önlerinde uzun bir yol" olduğunu gösterdiğine dikkati çeken Powell, devam eden yüksek enflasyon döneminin başlangıçta çok güçlü talep ile pandemi nedeniyle kısıtlı arz arasındaki çarpışmadan kaynaklandığını belirtti. Powell, sürdürülebilir ilerlemeye ihtiyaç olduğunu ve bu ilerlemeyi sağlamak için kısıtlayıcı para politikasına ihtiyaç duyulduğunun altını çizdi.
Powell konuşmasını, geçen yılki Jackson Hole toplantısında yaptığı ve enflasyona karşı agresif bir duruş olarak görülen konuşmasını bitirirken kullandığı şu cümleyle bitirdi: "İş bitene kadar devam edeceğiz"
Powell’ın konuşmasında tek bir ana nokta vurgulandı diyebiliriz. Şöyle ki Fed yetkilileri fiyat artışlarını gerçekten kontrol altına aldıklarına ikna olmak için daha fazla ilerleme görmek istiyor. Fiyat artışları son aylarda önemli ölçüde düşerek Fed'in kullandığı göstergeye göre %3 civarına geriledi. Bu oran hala Fed'in %2'lik enflasyon hedefinden yüksek olsa da, geçen yaz görülen %7'lik zirveden keskin bir gerileme söz konusu. Piyasalarda Fed'in sert bir resesyona yol açmadan enflasyonu hedef seviyesine indirmeyi başaracağı zorlu bir "yumuşak iniş" gerçekleştireceğine dair iyimserlik arttı. CME FedWatch Tool'a göre yatırımcılar, Fed'in Eylül ayındaki bir sonraki toplantısında faiz oranlarını sabit tutma ihtimalini yaklaşık %85 olarak görüyor.
Powell'ın Avrupa Merkez Bankası'nın başındaki mevkidaşı Christine Lagarde da Jackson Hole konferansında yaptığı ayrı bir konuşmada Euro ekonomisi ve küresel ölçekte politika konusunda benzer bir noktaya değindi; ancak Lagarde'ın vurguladığı belirsizlikler daha uzun vadeliydi.
Powell’ın konuşması nasıl değerlendirildi?
Powell konuşmasına ilişkin değerlendirmede bulunan MacroPolicy Perspectives'in Kıdemli Ekonomisti Laura Rosner-Warburton, "Bence bu, Eylül toplantısında bir duraklamanın önünü açıyor ve sonrasında seçenekleri açık bırakıyor. Zirveye yakınız, orada olabiliriz ve dikkatli hareket edecekler." dedi. Inflation Insights'ın Baş Ekonomisti Omair Sharif de, Powell’un konuşmasına ilişkin yaptığı açıklamada “Yeni bir faiz artırımı söz konusu olduğunda, geçen yıla göre biraz daha sönük olsa da Başkan'ın parmağı hala tetikte." dedi. KPMG'nin Baş Ekonomisti Diane Swonk da yaptığı değerlendirmede "Ekonominin ne kadar hızlı büyüdüğü konusunda hala çok endişeli çünkü bu aslında, her şey eşit olduğunda, sadece kısıtlayıcı olmak için daha yüksek faiz oranlarına ihtiyacımız olduğu anlamına geliyor" dedi.
Fed geçtiğimiz toplantılarda ne yaptı?
2023 yılının ilk Fed faiz toplantısı 31 Ocak ve 1 Şubat tarihlerinde gerçekleştirilmişti. Fed 2023 Yılının ilk FOMC toplantısında politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan artırmıştı. Fed 22 Mart’ta da politika faizini beklentiler doğrusunda 25 baz puan artırarak %4.75-5 aralığına yükseltirken mayıs ayındaki toplantısında ise 25 baz puan artışla politika faizini 16 yılın en yüksek seviyesi olan %5-5,25 aralığına yükseltmiş oldu. Fed, haziran ayını ise "pas" geçerek faiz artırımına gitmemişti. Federal Açık Piyasa Komitesi temmuz ayında ise politika faizini 25 baz puan artışla 22 yılın en yüksek seviyesi olan %5,25-5,50 aralığına yükseltti. Fed’in son toplantısının tutanakları, 16 Ağustos 2023 Çarşamba günü paylaşıldı. Tutanaklarda enflasyonda yukarı yönlü risklerin devam ettiği, bu durumun da daha fazla faiz artışını gerektirebileceği kaydedildi. Nitekim tutanaklar çoğu Fed yetkilisinin para politikasının daha fazla sıkılaştırılmasını gerektirebilecek enflasyona yönelik önemli yukarı yönlü riskleri görmeye devam ettiğini ortaya koydu. Fed yetkililerinin son düşüşlere rağmen enflasyonun "kabul edilemez derecede yüksek" kaldığını ifade ettiği kaydedilen tutanaklarda, enflasyonun hedefe doğru ilerlediğine emin olmak için daha fazla kanıt gerektiği vurgulandı. Fed, geçtiğimiz yıl 4 kez 75’er baz puanlık artış yapmış, Aralık 2022’de ise artış hızını yavaşlatarak 50 baz puanla yola devam etmişti.
