Küresel ekonomiyi en çok etkileyen unsurların başında ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz politikaları yer almaktadır.
FED faizi, merkez bankasının belirlediği ve bankaların birbirine uyguladığı kısa vadeli faiz oranını temsil etmektedir. FED, faiz oranlarını, ekonomiyi dengede tutmak ve enflasyonu dizginlemek amacıyla kullanmaktadır.
FED’in açıkladığı faiz oranları, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) tarafından belirlenmektedir. FOMC, FED’in en üst karar mekanizmasıdır ve yıl içerisinde defalarda toplantı gerçekleştirmektedir. Komite, ABD ekonomisi hakkında açıklamalar yapar ve bu doğrultuda faiz oranlarına karar verir. Yapılan açıklamalar ise küresel ekonomiyi olduğu kadar kripto para piyasasını da derinden etkilemektedir.
FED’in faizi artırmasındaki amaç ekonomiyi yavaşlatmak olurken düşürmesindeki asıl neden ise ekonominin büyümesini ve canlanmasını hedeflemektir.
Son yıllarda faiz politikası
ABD Merkez Bankası, 2008 yılında yaşanan küresel finansal kriz sonrası büyük sorumluluklar almıştı. Söz konusu kriz, tüm dünyada büyük etki yaratırken ABD ekonomisinde adeta çöküşe neden olmuştu.
FED, krizin ardından harekete geçerek ekonomiyi canlandırmak ve enflasyonu kontrol altına almak amacıyla genişleyici para politikaları izledi. Bu politikalar arasında faiz oranlarının düşürülmesi ekonominin düzelmesi için önemli bir rol oynamıştı.
FED o dönemde başladığı indirimler ile birlikte 2015 yılına kadar faiz oranlarını neredeyse 0 seviyesine çekti.
Daha sonra 2015 döneminde tekrar faiz artırımına başlayan FED, büyük hamlelere imza atmasa dahi ekonomiyi Covid-19 pandemisi patlak verene kadar dengede tutmak amacıyla kararlarında sürekli olarak değişikliğe gitti.
Covid-19 pandemisi süresince sürekli para basan ve faiz oranlarını düşük seviyede tutan FED, pandemi etkilerinden kurtulmak ve enflasyonu %2’ye düşürme politikası kapsamında 2022 yılının mart ayında başladığı faiz artırım serüvenine yaklaşık 1,5 yıl devam etti.
FED, faizi uzun süre gerçekleştirdiği artış ile birlikte en yüksek son 22 yılın en yüksek seviyesi olan %5,25-%5,5 aralığına ulaştırdı.
FED’in son 3 toplantısında faiz artırma kararı çıkmazken 2023 yılı içerisinde yalnızca 13 Aralık’ta gerçekleşecek bir toplantı kaldı ve bu toplantıda da faiz için herhangi bir değişiklik olması beklenmiyor.
Ancak FED’in ileriye dönük indirim ihtimalleri ve bunun küresel piyasalara etkisi oldukça merak edilmeye başlandı.
FED 2024’te Faiz Artıracak Mı?
FED yetkilileri geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, önümüzdeki yıl en azından bir süre için faiz oranlarını sabit tutmaya yönelik hareket edeceklerinin sinyalini vermişti.
Küresel piyasaların beklentilerine bakıldığında FED’in artık faiz artırımına gitmeyeceğine yönelik bir tablo karşımıza çıkıyor. Her toplantıda enflasyonu %2’ye düşürmede kararlı olduğunu belirten FED’in 2022 yılının haziran aylarında %9,1 seviyelerine ulaşan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerinin %3,2’ye kadar gerilemesi nedeniyle bu tarz açıklamalarda bulunduğu düşünülüyor.
Genel kapsamda bakıldığında %9 seviyelerini aşan bir enflasyon ortamından %3,2 seviyelerine düşen bir veri karşımıza çıkıyor. Yüksek faiz oranları tutumunun başarılı olduğu ve herhangi bir aksilik çıkmazsa FED’in hedefine ulaşacağı tahmin ediliyor.
Bu nedenle küresel piyasa beklentileri ve uzman yorumları doğrultusunda FED’in önümüzdeki yıl faiz artışı gerçekleştirmeyeceği hatta 2024 Mart ayından itibaren indirime gideceği varsayılıyor.
FED 2024’te Faiz İndirimi Yaparsa Neler Olabilir?
Piyasa beklentileri FED’in 2024 yılının 31 Ocak’ta gerçekleşecek toplantıda da değişiklik yapmayacağı ve mart ayından itibaren tekrardan faizi düşük seviyelere çekmek için harekete geçeceği yönünde. Enflasyonun gidişatına bağlı olarak 2024 yılının sonuna kadar faiz oranlarının %3,25’e düşeceğine yönelik beklentiler dahi bulunuyor.
Daha önce böyle durumlarda küresel ekonomide canlanma görülürken ve kripto paralar gibi risk varlıklarında, bir yükseliş yaşanmıştı. 2019 yılında faiz indirimlerinin başlaması ile birlikte altın ve Bitcoin yükselişe geçmişti. Faiz kararının artık tamamen dip seviyelere gelmesi ile birlikte örnek alabileceğimiz iki varlık, resmen ralli yaşamıştı.
Benzer bir durum ABD borsaları; Nasdaq, S&P500 ve Dow Jones’da da gerçekleşti. FED’in faiz indirimlerine başlaması ile yükselişe geçen endeksler, indirimlerin son bulması ve tekrardan faiz artışlarına kadar büyük yükselişler yaşadı
Günümüzde de FED’in faiz oranlarının zirveye ulaştığı varsayılırsa artık küresel bir rahatlama ve risk varlıklarında bir artış yaşanması muhtemeldir.
