İlk olarak 9 Mart 2023'te anonim geliştirici Domo tarafından sunulan BRC-20 standardı, Bitcoin blokzincir ağı için özel olarak tasarlanan deneysel bir fungible token standardıdır. BRC-20 standardı sayesinde kullanıcılar, JavaScript Object Notation (JSON) verilerini satoshi tokenların üzerine yazabilmektedir. Ayrıca henüz deneysel aşamada olduğundan bahsettiğimiz BRC-20, Casey Rodarmor tarafından geliştirilen Ordinals protokolünü kullanmaktadır. Ordinals protokolü sayesinde Bitcoin Ordinals NFT'lerinin yaratılmasına olanak sağlanmaktadır. Bitcoin’in en küçük birimi olan satoshiler ayrılarak NFT haline getirilir ve oluşturulan bu NFT’lerin üzerine video, metin, görsel vb. veriler eklenebilmektedir.
BRC-20 tokenları, Bitcoin'in popülaritesinden ve prestijinden yararlanmanın yanı sıra, Bitcoin ağının güvenliğini ve merkeziyetsiz yapısını devralır ve tıpkı diğer herhangi bir kripto para birimi gibi kişiler arasında gönderilebilir.
Üç tür BRC-20 transfer işlemi vardır:
Dağıtma: Belirli parametrelerle gerçek token oluşturulması
Mint: Söz konusu tokenın belirli bir sayıda oluşturulması
Transfer: Bir cüzdandan diğerine token gönderme
Bitcoin BRC-20 tokenlarını basmak veya transfer etmek için elbette kullanıcıların bir Bitcoin cüzdanına ihtiyacı olacaktır. BRC-20 için kullanılabilecek cüzdan, Bitcoin Ordinals ve BRC-20 için açık kaynaklı bir Chrome uzantısı olan UniSat Wallet'tır.
BRC-20 Tokenları Nasıl Oluşturulur?
BRC-20 tokenları Ordinals adı verilen JSON verilerinin satoshiler üzerine yazılmasıyla oluşturulur. BRC-20 standardı kullanılarak toplam 8.500 farklı token basımı gerçekleştirildi. Basılan BRC-20 tokenlarının çoğunluğunu ise meme coin’ler oluşturmaktadır. Yaratılan ilk BRC-20 tokenı Ordinals (ORDI)’dır. BRC-20 tokenlarından bazıları ise şunlardır; PEPE, MEME, NALS, OSHI.
BRC-20 standardında bir token oluşturmak için aşağıdaki adımlar takip edilir;
An experiment into "brc-20's" and fungibility on bitcoin with ordinals 1/x pic.twitter.com/9khKLbEPk6
— domo (@domodata) March 9, 2023
BRC-20 Tokenlarının Kullanım Alanları
P2P aktarımı: Bitcoin gibi BRC-20 tokenları da ağdaki cüzdanlar arasında kişiden kişiye işlemler için kullanılabilir. BRC-20 blokzinciri Bitcoin olduğu için işlem ücretleri Bitcoin cinsinden alınır.
Tokenizasyon: Daha fazla geliştirmeyle BRC-20 tokenları fiat para birimi, altın vb. gibi diğer emtialara sabitlenmiş kripto varlıkları oluşturmak için kullanılabilir. JSON kodunu kullanarak kullanıcılar, sıralı kayıtlarda tedarik, basım ve ihraç mekanizması gibi token özelliklerini tanımlayabilir.
DeFi: Bitcoin'in sabit ve basit tasarımı, ağına merkeziyetsiz protokollerin ve uygulamaların geliştirilmesini sınırlayan bir dezavantaj oluşturmaktadır. BRC-20 tokenları, Bitcoin blokzincirine büyüme ve likidite getirmek için inovatif bir gelecek sunabilir. Ek geliştirmelerle bu tokenlar merkeziyetsiz uygulamalar (dApp) oluşturmanın yanı sıra DeFi ürünleri, likidite madenciliği protokolleri ve GameFi ile entegre edilebilir. Bu nedenle Bitcoin ağının işlevselliğini genişletmek için bir araç sağlar.
BRC-20 ve ERC-20 Farkları
BRC-20 standardının ERC-20 ile benzerliğe sahip olduğu düşünülse de farklıdır. BRC-20’nin tokenları herhangi bir akıllı sözleşme, ek katman veya platform kullanımı gerektirmezken, ERC-20 akıllı sözleşmeler kullanılmaktadır. Bu 2 standardın birbirinden ayrılmasını sağlayan en önemli farklardan biridir.
BRC-20 Bitcoin ağında faaliyet gösterirken, ERC-20 Ethereum ağında faaliyet göstermektedir.
BRC-20 İş İspatı (PoW) algoritmasını kullanırken, ERC-20 Pay İspatı (PoS) algoritmasını kullanmaktadır.
ERC-20 tokenları, Solidity gibi EVM tarafından anlaşılan bir dilde yazılmış uygun bir akıllı sözleşme kodu aracılığıyla oluşturulmaktadır. Akıllı sözleşme kodu, tokenları oluşturmak için durum makinesinde dağıtılır. Buna karşılık, BRC-20 tokenları, JSON kullanılarak satoshiler üzerindeki sıralı yazıtlar aracılığıyla oluşturulmaktadır.
BRC-20 tokenları Bitcoin’e paraleldir. Bir başka ifadeyle BRC-20 protokolündeki herhangi bir faaliyet Bitcoin'i etkilemez. BRC-20 tokenları veya protokol işlevinde bir sorun meydana gelse bile, Bitcoin ağı bu durumdan etkilenmeyecektir.
BRC-20 işlemleri, Bitcoin ağında kabul edilebilir ve BRC-20 protokolünde reddedilebilir. Örneğin; 20 ORDI'li bir Ordinals cüzdanı 40 ORDI'lik bir transfer yapmaya çalışırsa bu işlem Bitcoin ağında kabul edilir (normal bir işlem olarak görüldüğü için), ancak BRC-20 protokolünde cüzdan bunu yapmadığı için reddedilir. Sonuç olarak yeterli ORDI bakiyeniz yok şeklinde bir geri dönüş gelir. ERC-20 protokolü Ethereum ağı ile rezonansta olduğundan, bu ERC-20 tokenları için aynı değildir.
Bir 'deney' olarak başlayan BRC-20 standardı tokenlarının popülaritesi önemli ölçüde artmaktadır. Bu bağlamda BRC-20’nin Bitcoin ağının üzerinde faaliyet göstermesi de en büyük unsurlardan biri olarak gösterilebilir. Yeni fikirleri, teknolojileri ve memleri denemekten hoşlanan kullanıcıların BRC-20 standardını ve token oluşturmayı benimsemesi kaçınılmazdır.
