Projenin Adı: Cartesi
Projenin Belirteci: CTSI
Projenin İnternet Sitesi: https://cartesi.io/
Projenin Twitter Adresi: https://twitter.com/cartesiproject
Projenin İzahname Adresi: https://cartesi.io/docs/intro
A. Cartesi (CTSI) Nedir?
Cartesi, ölçeklenebilir merkezi olmayan uygulamaların geliştirilmesi ve dağıtımı için oluşturulmuş bir Katman - 2 platformudur. Cartesi DApp'leri (merkeziyetsiz uygulamalar) hem blokzincir hem de zincir dışı bileşenlerden oluşmaktadır. Zincir dışı bileşenler, her DApp kullanıcısının çıkarlarını temsil eden Cartesi Node’ları içinde çalışmaktadır.
Cartesi, Linux'u blokzincire dahil ederek sayısız yeni girişimi ve geliştiricilerini blokzincire davet ederek ana akım yazılım ve blokzincir arasındaki boşluğu kapatmayı hedeflemektedir.
B. Cartesi (CTSI) Neler Sunmaktadır?
Cartesi doğrulanabilir hesaplamalar için kullanıcılarına Cartesi Machine teknolojisi sunmaktadır. Cartesi Machine, DApp'lere genel ölçeklenebilirliği ve DApp geliştiricilerine genel üretkenliği sunmak amacıyla tasarlanmıştır. Cartesi ekosisteminin temel taşı olarak konumlandırılan Cartesi Machine, RISC-V ISA ismli, kendi kendine yetebilen, tekrar üretilebilen ve şeffaflık sağlayan bir sanal makine kullanmaktadır. Cartesi Node’ları, DApp geliştiricilerine büyük ölçekli doğrulanabilir hesaplamaların çalıştırılabileceği ve tekrar tekrar kullanılabilir Cartesi Machine’leri sağlamaktadır. Bu doğrulanabilir hesaplamalar, çözüm garantileri sağlayan primitifler tarafından akıllı sözleşmelere entegre edilebilmektedir.
Aynı zamanda, Cartesi Node'ları, DApp geliştiricilerinin yerel kod çalıştırmasına da izin vermektedir. Cartesi, blokzincir dünyası ile geleneksel yazılım dünyasının bir araya getirmeyi hedefleyerek, karmaşık yazılım problemlerini Linux işletim sisteminde çözmektedir.
Cartesi blokzincir üçlü açmazından biri olan ölçeklenebilirlik sorununu çözmeyi hedeflemektedir. Cartesi, öleçkelenebilirlik sorununu çözebilmek adına geliştiricilerin rahatlıkla işlemlerini tasarlayabileceği bir blokzincir çözümü oluşturmuştur. Linux işletim sistemi ile blokzincirleri buluşturan Cartesi, merkeziyetsiz uygulamaların geliştirilmesini son derece hızlı bir hale getirmektedir. Linux üzerinde geliştirilen uygulamaları blokzincir tarafından doğrulayarak sisteme entegre etmektedir.
Cartesi ağının Linux işletim sistemine odaklanmasının ardında, Google, Airbnb ve Uber gibi büyük veri akışı olan merkezi uygulamaların hepsi Linux üzerinde yazılmış olması bulunmaktadır. Böylesine büyük merkezi uygulamaların işletim sistemi üzerinde çalışması oldukça stratejik bir hamledir.
C. Cartesi (CTSI) Teknolojisi
Cartesi, merkeziyetsiz bir ağ olarak karmaşık ve yoğun hesaplamaların blokzincirin dışında bir Linux ortamında çalışmasını sağlamaktadır. Bu amaçla birlikte Linux işletim sistemi ile blokzincir üzerinde bir köprü görevi üstlenerek, merkeziyetsiz uygulamaların daha düşük maliyetli, geliştirilmesi daha kolay ve taşınabilir hale getirmektedir.
Cartesi merkeziyetsiz uygulamaların, ölçeklenebilirlik sorununa odaklanarak DApp’lerde yüksek verim ve geçici veri depolama için optimize edilmiş yan zincir sağlamak üzere PoS protokollerine ile çözülebilir hale getirmektedir. Cartesi Machine teknolojisi ile Dapp’lere çözüm sunan Cartesi, ‘Cartesi Rollup’ çözümü ile direkt olarak akıllı sözleşmelerin Cartesi Machine üzerinde çalışmasını sağlamaktadır.
Cartesi Machine’ler üç benzersiz özellik çerçevesinde çalışmaktadır. Bunlar;
Cartesi Machine’ler bağımsızdır; herhangi bir dış etkiden etkilenmeden çalışırlar.
Cartesi Machine’leri tekrarlanabilir; aynı hesaplamayı yapan iki taraf her zaman tam olarak aynı sonuçları almaktadır.
Cartesi Machine’leri şeffaftır; tüm durumlarını dış denetim için gösterirler.
D. Cartesi (CTSI) Ekibi ve Şirketi
Cartesi ekibi, blokzincir alanında tecrübeli olan profesyoneller, araştırmacılar ve mühendislerden oluşmaktadır. Projenin CEO’su Erick de Maura, yazılım mühendisliği ve teknik liderlik görevlerini yapmaktadır. Maura, farklı sektörlerdeki teknoloji firmalarında çalışmış olup sistem tasarımı ve ürün geliştirilmesi konularında tecrübe sahibidir. Ekibin geri kalanı ise ETH-Zurich ve Princeton Üniversitesi gibi önemli kurumlardan eğitim aldıkları bilinmektedir. Projenin başdanışmanı ise kripto ekosisteminde bilinen bir isim olan IOTA ve Wings projelerinin kurucusu Serguei Popov’dur.
E. Cartesi (CTSI) Dijital Varlık Ekonomisi
Cartesi blokzincir projesinin yerel token’ı CTSI’dır. CTSI bir Utility Token (Belirli bir amaca hizmet eden token) olup, ERC – 20 standartlarında üretilmiştir. Toplam arzı 1,000,000,000 CTSI’dır ve 23 Şubat 2022 itibarıyla 519,536,827.90 CTSI dolaşımdadır.
CTSI, Cartesi’nin yan zincirinde (side chain) gerçekleşen veri depolama faaliyetlerinde kullanılmaktadır. Kullanıcılar uygulama geliştirmek için belirli bir depolama alanı kullanmak istediklerini ödemeyi CTSI ile yapmaktadırlar.
F. Cartesi (CTSI) İş Birlikleri
Cartesi ağı, kurulumundan sonra çeşitli projeler ve markalarla iş birliği yapmıştır. İş birliği yaptığı projelerden biri Avalanche’dır, Cartesi, katman 2 altyapısını Avalanche (AVAX) ile entegre ederek akıllı sözleşmeler ve daha yüksek ölçeklenebilirlik için bir Linux ortamı sağlamayı hedeflediği bir çalışma gerçekleştirmiştir.
Diğer önemli bir iş birliği ise Cartesi'nin, yüksek hesaplama ölçeklenebilirliği için ve akıllı sözleşmeler için bir Linux çalışma zamanı sağlamak için Elrond (EGLD) ile ortaklık kurduğu projedir. Bu ortaklık, Cartesi'nin blokzincir teknolojisinin ana akım olarak benimsenmesine verdiği sürekli vurgunun ve geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamaların en ilgili blokzincirlerine yerleştirmelerine izin verme taahhüdünün bir parçası olarak tanımlanmıştır.
G. Cartesi (CTSI) Değerlendirmesi
Cartesi , geliştirdiği teknolojiler sayesinde rakip Katman-2 projelerine kıyasla ön plana çıkmayı başarmıştır. Arkasında bulunan geliştirici ekibin güçlü tecrübeleri sayesinde adından bahsettirmiş ve güçlü bir proje olarak değerlendirilmiştir. Teknolojisine entegre ettiği Linux sistemi sayesinde önemli merkezi platformların yazılım dilini, merkeziyetsiz projelerin kullanması için bir köprü görevi görmektedir. Ölçeklenebilirliğe odaklanarak merkeziyetsiz uygulamaları düşük maliyetli ve taşınabilir hale getirmeyi hedeflemektedir.
