Elliot Dalga Teorisi Nedir?-banner-imageAkademi

Elliot Dalga Teorisi Nedir?

Elliot Dalga Teorisi yatırımcıların teknik analizde kullanabilecekleri bir teoriyi ifade eder. Elliot Dalga Teorisi'ne göre piyasa her ne yapıyorsa belirli bir nedenle yapmakta ve oluşan gelişim kendinden sonraki değişimleri etkileyebilecek önemli verileri oluşturmaktadır. Bir başka ifadeyle teoriye göre doğadaki her olay kendinden sonraki olay için belli etkiler oluşturmaktadır.

Elliot Dalga Teorisi Ralph Nelson Elliott tarafından 1930'larda geliştirildi. Ralph Nelson Elliott, genellikle rastgele ve belirsiz bir şekilde davrandığı düşünülen piyasa hareketlerinin aslında tekrar eden kalıplarda işlem gördüğü fikrinden yola çıkmaktadır. Biraz daha detaylandıracak olursak çeşitli endekslerin yıllık, aylık ve günlük gibi farklı zaman çerçevelerinde 75 yıllık verilerini inceleyen Elliott, finansal fiyat eğilimlerinin yatırımcıların kolektif psikolojiyle hareket etmesinden kaynaklandığını öne sürmektedir. Kolektif psikoloji hareketlerinin sonucunda dalgalanmaların, finansal piyasalarda her zaman aynı yinelenen fraktal modellerde ortaya çıktığını savunmaktadır.

Buradan hareketle değinmemiz gerekirse Elliott Dalgaları fraktal bir yapıya sahiptir. Fraktal yapılar, kendisine benzeyen ya da benzerlik özelliği bulunan küçük parçaların bir araya gelerek oluşturduğu şekiller olarak açıklanmaktadır. Doğada biçimsiz olarak görünen birçok cisimde, cismi oluşturan parçalar ya da bileşenler, düzensiz olarak bir araya gelmiş gibi görünmesine karşın bu parçalar daha küçük ölçeklerde incelendiğinde cismin kendisine benzer bir desene sahip olduğu anlaşılmaktadır. Fraktal yapıya sahip cisimlere en kolay örnek olarak kar taneleri verilmektedir.

Elliott, bu dalga modellerinin nasıl tanımlanacağını, tahmin edileceğini ve bunlardan nasıl yararlanılacağını belirli kuralları çerçevesinde tanımladı. Bu kurallar 1994 yılında yayımlanan “RN Elliott's Masterworks”te yer almaktadır. Bu modellerin gelecekteki fiyat hareketleri hakkında herhangi bir kesinlik sağlamadığını, bunun yerine gelecekteki piyasa eylemi olasılıklarını sıralamaya yardımcı olduğunu kesin olarak unutmamalıyız. Belirli fırsatları öngörmek için teknik göstergelerle birlikte diğer teknik analiz yöntemleriyle kullanılabilirler. Her yatırımcı herhangi bir piyasada belirli bir zaman diliminde Elliott Dalga yapısı hakkında farklı yorumlar yapabilir.

Elliott Dalgaları fraktal bir yapıya sahiptir. Fraktal yapılar, kendisine benzeyen ya da benzerlik özelliği bulunan küçük parçaların bir araya gelerek oluşturduğu şekiller olarak açıklanmaktadır. Doğada biçimsiz olarak görünen birçok cisimde, cismi oluşturan parçalar ya da bileşenler, düzensiz olarak bir araya gelmiş gibi görünmesine karşın bu parçalar daha küçük ölçeklerde incelendiğinde cismin kendisine benzer bir desene sahip olduğu anlaşılmaktadır. Fraktal yapıya sahip cisimlere en kolay örnek olarak kar taneleri verilmektedir.


Elliott Dalgaları Nasıl Çalışır?

Piyasada geçmişe yönelik tarihsel veri analizi yapıldığında tamamlanan fiyat hareketleri, döngünün ilk 5 dalgası olan hareket dalgalarından oluşan bir görsel önümüze çıkarır. Daha doğrusu Elliot Dalga Teorisi’ni kullanmak isteyen her yatırımcı geçmiş verilerde kurallara uyan 5 dalga görselini aramaktadır.

Bu dalgaların 1, 3 ve 5 rakamlarıyla işaretlenmiş olan 3’ü ana hareket diğer bir ifadeyle trend yönünü takip etmektedir. Bu dalgaların arasına 2 ve 4 rakamlarıyla işaretlenen iki aksi hareket dalgası (countertrend interruptions) girer. Detaylandırmak gerekirse 2 ve 4 numaralı hareket dalgaları ise genel bir yükseliş trendi dahilindeki geri çekilmeleri temsil eder. Hareket ve aksi hareket dalgaları birlikte 5 Dalga Modeli olarak bilinen bir dalga formasyonu oluştururlar. Hareket dalgaları 5 dalga yapısını içerir. Düzeltme dalgaları ise 3 dalga yapısını veya bunlarla ilgili varyasyonları içerir. Olası herhangi bir piyasa verisinde 5 dalga yapısını takiben yükseliş gelmemesi, bu trendin bir zaman düzeltmesi gerçekleştireceği anlamına gelmektedir diyebiliriz. Trendin 5 dalga yükselişinin ardından 3 dalga düzeltmesi ile sonuçlanacağı olasılıklar kapsamında öngörülebilir. Sonuç olarak Elliott’ın önceki 5 dalga formasyonu dahil olan 3 düzeltme dalgasıyla toplam 8 dalgaya ulaşmış olur.


Ekran Alıntısı.PNG


Dalgaların özelliklerinden bazılarını şöyle sıralayabiliriz;

-Dalgalar iki yönde gelişebilir. Bunlar; Hareket (Motive) ve Düzeltme (Corrective),

Hareket dalgaları 5, düzeltme dalgaları ise 3 dalgalı formasyondan oluşmaktadır,

-Hareket dalgaları ana trend yönünü takip eder,

-2 .ve 4. dalgalar trende aksi yönde hareket eder, 1. ve 3. dalgaları düzelttikleri için “düzeltme dalgaları” olarak bilinirler,

-5 dalga hareketi tamamlandıktan sonra 3 dalga düzeltmesi başlamaktadır. Bu düzeltme dalgaları A, B ve C harfleri ile sembolize edilmektedir.

-3. dalga asla en kısa hareket dalgası olamaz. Elliott’a göre en uzun dalga 5.’dir. Son dönem yatırımcılarının çoğunluğu ise bu görüşe katılmamaktadır. En uzun dalganın 3. olduğunu savunmakta ve kabul etmektedir.Ancak unutulmamalıdır ki her ne kadar farklı fikirler olursa olsun temel kurala göre 3. dalga asla en kısa dürtü dalgası olamaz.

-2. dalga asla 1.nin başlangıcından öteye geçemez. Diğer bir ifadeyle 2. dalga 1. dalganın %100’ünden fazlasını geri alamaz.

-4. dalga asla 3. dalganın başlangıcından öteye geçemez.


Elliot Dalga Teorisi sonucunda elde edilen verilere yönelik tartışmalar devam etmektedir. Bazı taraflar teorinin başarısının büyük oranda yatırımcıya bağlı olduğunu düşünmektedir. Piyasa hareketlerinin net bir şekilde yatırımcının şahsi fikrine bağlı olarak trendlere ve düzeltmelere bölünmesi kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir. Basitçe bu ve diğer analiz yöntemlerinde olduğu gibi elde edilen sonuçların kesin olmadığı bir öngörü ya da olasılık dahilinde olduğu unutulmamalıdır.

Elliot Dalga Teorisi'ni önemli kılan etkenlerden biri de sadece arz ve talep piyasasıyla değil, toplumsal olarak kitlelerin psikolojilerini, yaşanmakta olan ya da yaşanma ihtimali olan durumları da göz önünde bulundurmasıdır. Buradan yola çıkacak olursak kamu psikolojisinin ekonomiyle olan ilişkisini de açıklama noktasında etkili olması muhtemeldir diyebiliriz.