Projenin Adı: NEAR Protocol
Projenin Belirteci: NEAR
Projenin İnternet Sitesi: https://near.org/
Projenin Twitter Adresi: https://twitter.com/NEARProtocol
Projenin İzahname Adresi: https://near.org/papers/the-official-near-white-paper/
A. NEAR Protocol (NEAR) Nedir?
NEAR Protocol, merkeziyetsiz bir uygulama (dApp) geliştirici ve kullanıcı dostu olmaya odaklanan Ethereum’a rakip gösterilen blokzincir platformudur. NEAR Protocol, topluluk tarafından yönetilen bir bulut bilgi işlem platformu olarak çalışan, akıllı sözleşme yeteneğine sahip, halka açık bir Pay İspatı (PoS) blokzinciridir.
B. NEAR Protocol (NEAR) Neler Sunmaktadır?
Ethereum, EOS ve Polkadot gibi blokzincirlere rakip olarak gösterilen, NEAR Collective tarafından oluşturulan NEAR Protocol; merkeziyetsiz uygulamaları (dApps) barındırmak için tasarlanmıştır. NEAR Protocol, geliştirici ve kullanıcı dostu bir platform oluşturmaya odaklanmıştır. Bu görevi yerine getirmek için yalnızca kriptografik cüzdan adreslerinin aksine kolaylıkla okunabilen hesap adları ve yeni kullanıcıların bir cüzdan gerektirmeden dApp'ler ve akıllı sözleşmelerle etkileşim kurma yeteneği gibi özellikleri ekosistemine dahil etmiştir.
NEAR; Ethereum, EOS ve Polkadot gibi akıllı sözleşmelerle çalışabilen diğer blokzincirlerle rekabet edebilmek için performansını artıran çeşitli özellikleri bir araya getirmiştir. NEAR Protocol üzerine inşa edilen projeler arasında, değiştirilemez bir token (NFT) para basma platformu olan Mintbase ve geliştiricilerin varlıklara, emtialara ve daha fazlasına dayalı pazarlar oluşturmasına olanak tanıyan bir protokol olan Flux yer almaktadır. Bir PoS blokzinciri olarak NEAR, karbon nötr olmasından dolayı 2021 yılında İklim Nötr Ürün Sertifikası almaya hak kazanmıştır. Bitcoin ve Proof of Work fikir birliğinin ekosistemde harcadığı enerji nedeniyle oldukça tartışılıyor olması nedeniyle, bir blokzincir projesinin bu ödüle layık görülmesi oldukça önemli ve ekosistem adına umut vericidir.
C. NEAR Protocol (NEAR) Teknolojisi
DApp'lerin popülaritesi arttıkça, kripto para topluluğu büyüyen bir ölçeklenebilirlik sorunuyla karşı karşıya kalmıştır. Bu bağlamda ölçeklenebilirlik, bir blokzincirin çok sayıda transferi makul hız ve maliyetle işleme yeteneğini ifade etmektedir. Ethereum, özellikle kullanımına olan yüksek talep nedeniyle ölçeklenebilirlik zorluklarıyla karşı karşıya kaldı ve Ethereum üzerinde Layer-2 (Katman-2) çözümlerinin sayısı git gide çoğalmaya başlamıştır. NEAR ise diğer projelerden mimari olarak tamamen ayrılmış bir şekilde oluşturuldu. NEAR Protocol, 'Nightshade' adını verdiği sharding çözümü sayesinde diğer platformlarla rekabet etmeyi amaçlayan bir Proof of Stake (PoS) blokzinciridir.
Nightshade
Sharding, yatay bölümleme olarak da tanımlanan bir veri tabanı bölümleme şekline verilen blokzincir mimarisidir. Sharding, blokzincirlerin daha verimli bir şekilde ölçeklenmesini sağlarken, saniyede daha fazla işlem yapılmasını ve işlem ücretlerini düşürmesini mümkün kılmaktadır. Nightshade, NEAR Protocol’ün tek bir veri zincirini korumasını sağlarken, bu verileri korumak için gereken hesaplamayı "parçalara" dağıtmaktadır. Bu parçalar, verileri işleyen ve bilgileri ana zincire ekleyen node’lar tarafından işlenmektedir. Nightshade'in ana faydalarından biri, katılan node’lar yalnızca zincirin daha küçük bölümlerini korumaktan sorumlu olduğundan, mimarisinin güvenlik söz konusu olduğunda daha az hataya izin vermesidir. Diğer PoS ağlarından farklı olarak, doğrulayıcıların bir sonraki blok için rekabeti, stake (kilitleme) ettikleri tutarın büyüklüğüne dayalı değildir. NEAR, doğrulayıcıları seçmek için Thresholded Proof of Stake (TPoS) adında bir seçim mekanizması kullanılmaktadır. TPoS bir açık artırmaya benzemektedir. Potansiyel doğrulayıcılardan oluşan büyük bir havuz, ne kadar NEAR token stake etmeye istekli olduklarını imzalanmış bir işlem aracılığıyla belirtmektedir.
Rainbow Bridge
NEAR Protocol, kullanıcıların Ethereum varlıklarını Ethereum ve NEAR arasında kolayca transfer etmelerini sağlayan Rainbow Bridge adlı bir uygulama içermektedir. Varlıklarını Ethereum'dan NEAR Protocol’e taşımak için, bir kullanıcı önce varlıklarını bir Ethereum akıllı sözleşmesine yatırır, bu varlıklar daha sonra kilitlenir ve NEAR platformunda orijinalleri temsil eden yeni tokenler oluşturulur. Orijinal fonlar akıllı sözleşme yoluyla depoda tutulduğundan, kullanıcı orijinal varlıklarını almak istediğinde süreç tersine çevrilebilmektedir.
Aurora
Aurora, NEAR Protocol blokzinciri üzerindeki bir Layer-2 çözümüdür. Geliştiricilerin, kullanıcılarına düşük işlem ücretleri sunan Ethereum uyumlu bir platformda da uygulamalarını kullanıma sunmasını mümkün kılmaktadır. Aurora, Aurora Motoru ve Aurora Köprüsü'nden oluşur. Aurora Motoru, NEAR Protocol'deki bir Ethereum Sanal Makinesidir (EVM).
D. NEAR Protocol (NEAR) Ekip ve Şirket
NEAR Collective tarafından geliştirilen NEAR Protocol, 2020 yılında Alex Skidanov ve Illia Polosukhin tarafından kurulmuştur. Ukrayna kökenli olan iki geliştirici tamamen ölçeklenebilir bir blokzincir çözümü oluşturmak istediler. Aynı zamanda kurucu ikili, matematik ve teknoloji alanında önemli deneyim geçmişine sahiptir.
E. NEAR Protocol (NEAR) Dijital Varlık Ekonomisi
NEAR Protocol ekosisteminin yerel tokeni NEAR’dır. NEAR, 1.000.000.000 adet maksimum ve toplam arza sahiptir. 29 Ağustos 2022 itibarıyla dolaşımda 772.219.651 adet NEAR bulunmaktadır. CoinMarketCap verilerine göre ise 29 Ağustos 2022 itibarıyla, NEAR’ın toplam piyasa değeri 3.068.718.486 USD’dir.
F. NEAR Protocol (NEAR) Değerlendirmesi
Kripto para ekosistemi büyüdükçe, daha düşük işlem ücretleri ve daha yüksek bir işlem oranı sunan platformların öne çıkışı da hızlanmaya başlamıştır. Mükemmel blokzincir’e ulaşma ideası tüm projelerin nihai hedefi olarak başı çekmektedir. Öyle ki ekosistemin en geniş topluluğuna sahip ve teknolojisiyle projelere yol gösteren Ethereum büyük bir değişim ile ölçeklendirme problemlerini azaltmaya ve mükemmel blokzincire bir adım daha yaklaşmaya çalışmaktadır. Ethereum ölçeklenebilirlik sorunu ekosisteme birçok projenin dahil olmasına sebep olmuştur. Tüm bu projeler, çeşitli teknolojileri deneyerek (sharding, Layer-2 çözümleri, vb.) bu soruna çözüm sağlamaya çalışmıştır. NEAR Protocol, bu projelerin arasında yer almaktadır. Teknolojisi ile “Ethereum Killer” başka bir deyişle Ethereum rakibi olarak gösterilen NEAR, daha verimli DeFi ürünleri ve merkeziyetsiz uygulamalar geliştirmek isteyen geliştiriciler için bir alternatif yaratmıştır.
