Proof of Stake (Pay İspatı) fikir birliği, blokzincirler üzerindeki aşırı enerji tüketimini ve ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmek için 2012 yılında ortaya çıkarılan bir fikir birliği mekanizmasıdır. Proof of Stake konsesüsünde madencilik bulunmamaktadır. Madencilerin yerini doğrulayıcılar almaktadır. Madencilik bulunmaması nedeniyle madencilik ödülü de bulunmamaktadır. Bu ödül yerine doğrulayıcılar işlem ücreti elde etmektedir.
Proof of Work’e benzer şekilde, Proof of Stake fikir birliğine sahip blokzincirleri, sırayla oluşmuş bir dizi işlem ve bunların oluşturduğu bloklardan meydana gelen bir mekanizmadır. Proof of Stake mekanizmasının bulunduğu blokzincirdeki ilk blok yazılıma kodlanmıştır ve bu blok “Genesis Bloğu” olarak adlandırılır. Blokzincire eklenen sonraki bloklar her zaman önceki blokların onayını içerir ve hepsi blokzincirin güncellenmiş bir kopyasını içerir.
Proof of Stake fikir birliği mekanizmasında doğrulayıcı olmak için blokzincir ağı üzerinde belirli bir miktarda kripto para kilitleme (staking) işleminin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Blokzincir ağı üzerinde ne kadar çok ağda kabul gören kripto para kilitleme işlemi gerçekleştirirseniz, bir sonraki işlemde onaylayıcı olarak seçilme şansınız o kadar yüksek olacaktır.
Doğrulayıcı olmak için bazı şartlar bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:
Blokzincir ağı üzerinde belirlenen kripto para biriminden belirli bir miktarda kilitlemeli (stake etmeli) ve belirli bir süre çekmemelisiniz.
Doğrulayıcı olduğunuzda işlemleri yanlış onaylamanız halinde, kilitlediğiniz kripto para miktarına ağ tarafından el konulabilir.
Proof of Stake fikir birliği mekanizması bulunan bir blokzincirde doğrulayıcı olabilmek için internet bağlantınızın kesintisiz çalışması gerekmektedir.
Proof of Stake (Pay İspatı) yönteminin Proof of Work (İş İspatı) yöntemine göre bazı avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Bahsettiğimiz gibi Proof of Stake, enerji tüketimi ve ölçeklenebilirlik söz konusu olduğunda Proof of Work’e oranla çok daha faydalı ve etkili bir fikir birliği mekanizmasıdır. Ancak Proof of Stake konsensüsü, Proof of Work yazımızda dile getirdiğimiz %51 saldırısına çok daha açıktır. Proof of Stake fikir birliği mekanizmasında kripto paranın %51’ine bir kişi ya da topluluğun sahip olması halinde işlemlerin onaylanması %51’lik arza sahip tarafın kontrolünde olacaktır. Proof of Stake ile ilgili bir diğer dezavantaj, her ne kadar Proof of Work’de madencilik için günümüzde yüksek ücretli donanımlar gerekiyor olsa da, bu ücretlere sahip olan herkes madenci olarak sistemlerini çalıştırabilmektedir. Ancak Proof of Stake mekanizmasında ne kadar çok kripto paraya sahip iseniz, o kadar avantaj sağlamaktasınız. Bu da varlıklı doğrulayıcıların daha fazla varlık kazanmasına yol açmaktadır. Ancak bazı durumlarda Proof of Stake mekanizmasında doğrulayıcıların tamamen rastgele seçilmesi için bazı faktörler bulunabilmektedir. Proof of Work mekanizmasında olduğu gibi Proof of Stake mekanizmasında da ödülü kazanan doğrulayıcıya blok ödülü, ağ üzerinde kabul gören kripto para birimi ile verilmektedir.
