Her yatırım içerisinde belirli oranlarda risk taşımaktadır. Yatırım çeşitlerine göre risk oranlarını değişmektedir. Risk ve yatırım getirisi arasında pozitif bir korelasyon bulunmaktadır, risk ne kadar yüksekse getiri de o oranda artacaktır. Yüksek getiri elde etmek isteyen yatırımcılar, yüksek riskle baş etmek zorundadır. Bir finansal piyasadaki herhangi bir yatırımın getirisi, risk faktörü ile doğrudan ilişkilidir. Bu durum ise risk-getiri dengesi olarak bilinmektedir.
Risk-getiri dengesi, riskteki artışla potansiyel getirinin arttığını belirtir. Bu prensibi kullanarak bireyler, düşük düzeydeki belirsizliği düşük potansiyel getirilerle ve yüksek düzeydeki belirsizliği veya riski yüksek potansiyel getirilerle ilişkilendirmektedir. Risk-getiri dengesine göre, yatırılan para ancak yatırımcı daha yüksek kayıp olasılığını kabul ederse daha yüksek kar sağlayabilmektedir. Risk-getiri dengesi, yüksek riski yüksek getiri ile ilişkilendiren finans ilkesidir. Uygun risk-getiri dengesi, yatırımcının risk toleransı, yatırımcının emeklilik yılları ve kaybedilen fonları yenileme potansiyeli gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Zaman, uygun risk ve getiri seviyelerine sahip bir portföyün belirlenmesinde de önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin, bir yatırımcı uzun vadede hisse senetlerine yatırım yapma yeteneğine sahipse, bu durum yatırımcıya ayı piyasalarının risklerinden kurtulma ve boğa piyasalarına katılma potansiyeli sağlamaktadır. Bir yatırımcı yalnızca kısa bir süre içinde yatırım yapabiliyorsa aynı hisse senetleri daha yüksek bir risk önermesine sahip olacaktır.
Yatırımcılar, risk-getiri dengesini her yatırım kararının temel bileşenlerinden biri olarak ve ayrıca portföylerini bir bütün olarak değerlendirmek için kullanmaktadır. Portföy düzeyinde; risk-getiri dengesi, varlıkların çeşitliliğinin ve karışımın çok fazla risk veya istenenden daha düşük getiri potansiyeli sunup sunmadığı değerlendirmelerini sağlamaktadır.
Risk – Getiri Dengesi Nasıl Hesaplanmaktadır?
Genel olarak, risk ve getiri dengesi birkaç ölçüt yardımıyla hesaplanmaktadır. Yatırım fonları söz konusu olduğunda, yatırımcılar bu ölçütlerin yardımıyla dengeyi belirlemektedir.
- Alpha
Alpha, bir yatırım fonu planının riske göre ayarlanmış getirilerini ölçmektedir. Bir yatırım fonu Nifty 50’yi (Ulusal Menkul Kıymetler Borsasında listelenen en büyük 50 Hintli şirketin ağırlıklı ortalamasını temsil eden bir Hint borsa endeksidir.) takip ederse, fonun kıyaslama performansının üzerindeki veya altındaki riske göre ayarlanmış getirileri alfa olarak kabul edilmektedir. Örneğin, 1'lik negatif bir alfa, yatırım fonunun karşılaştırmalı değerlendirmeye göre %1 daha düşük performans gösterdiği anlamına gelmektedir. Olumlu bir alfa, karşılaştırmalı değerlendirmeden daha iyi performansı gösterir. Alfa ne kadar yüksekse, getiri potansiyeli o kadar yüksek olacaktır.
- Beta
Beta, kıyaslamaya göre fonun volatilitesini ölçmektedir. Daha yüksek veya pozitif bir beta, fonun referans noktasına kıyasla daha değişken olduğu anlamına gelmektedir. Volatiliteleri ölçütten düşükse, fonların betası daha düşük veya negatiftir. Daha düşük betalara sahip fonlar, daha az volatiliteye sahip oldukları için yeni yatırımcılara tavsiye edilir. Ancak daha az volatilite, genellikle daha yüksek betaya sahip bir fonla karşılaştırıldığında daha düşük getiri sağlamaktadır. Ancak daha yüksek beta, daha yüksek getiriyi garanti etmez.
- Sharpe Ratio
Sharpe Ratio, bir yatırım fonu planının riske göre ayarlanmış getiri potansiyelini analiz etmek için kullanılmaktadır. Sharpe Ratio’nun 1 olması, bir fonun getiri potansiyelinin, belirli bir risk seviyesindeki bir yatırım için beklenenden daha yüksek olduğu anlamına gelmektedir. Oranın 1'in altında olması, fonun getiri potansiyelinin fonun taşıdığı riskten düşük olduğunu gösterir.
- Standart Sapma
Standart sapma; bir yatırımın zaman içindeki bireysel getirisini, aynı dönemdeki ortalama getirisine karşı ölçmektedir. Dolayısıyla daha yüksek bir standart sapma, fonun yüksek volatiliteye sahip olduğu ve daha düşük bir standart sapmaya sahip bir fona kıyasla daha yüksek düzeyde risk taşıdığı anlamına gelmektedir. Volatilite ve riski değerlendirmek için bir fonun standart sapması, aynı kategorideki fonların standart sapması ile karşılaştırılır.
