Projenin Adı: The Graph
Projenin Belirteci: GRT
Projenin İnternet Sitesi: https://thegraph.com/
Projenin Twitter Adresi: https://twitter.com/graphprotocol
Projenin İzahname Adresi: https://thegraph.com/docs/en/
A. The Graph (GRT) Nedir?
The Graph (GRT) IPFS ve Ethereum ile benzerlik gösteren, blokzincir verilerini indekslemek ve sorgulamak için merkeziyetsiz bir hizmet sunan protokoldür. Kullanıcılar SubGraph ya da Alt Graph ismi verilen açık API oluşturabilme imkanına sahiptir. Platformun yerel tokenı GRT’dir.
B. The Graph (GRT) Neler Sunmaktadır?
The Graph, Ethereum ve IPFS gibi ağlar için veri analizi protokolüdür. Herhangi bir kişi, uygulamaların blokzincir verilerini almak için GraphQL kullanarak sorgulayabileceği açık API'ler olan altgrafikler oluşturabilir ve yayınlayabilir. Geliştiricilerin The Graph üzerinde projelerine başlamalarını kolaylaştıran hizmet sunmaktadır. The Graph şu anda Ethereum, IPFS ve POA'dan veri indekslemeyi desteklemekte olup, yakında ekosistemine daha fazla ağ eklenmeyi planlanmaktadır. The Graph doğrudan sorgulanması zor olan verileri sorgulamayı mümkün kılar.
The Graph, veri erişiminde merkezi olmayan uygulamaların karşılaştığı zorlukları çözmeyi hedefleyen bir projedir. Bu proje, tüm blok zincirlerindeki verileri tarayarak değil, "alt grafikler" olarak adlandırılan sorgu verilerini daha küçük parçalara ayırarak bu hedefi gerçekleştirir. Ayrıca bu alt grafikler, veri sorgulamayı kolaylaştıran ve daha hızlı yanıt süreleri sunan bir API sağlar.
Şu anda The Graph, merkezi bir hizmet sağlamak yerine kullanıcılara merkeziyetsiz alt grafikler oluşturma imkanı sunar. Bu alt grafikler, kullanıcıların kendi uygulamalarında kendi blokzincir verilerine erişmelerine olanak tanır. Ayrıca The Graph, kullanıcıların özelleştirilmiş sorgular oluşturabilmelerine olanak sağlayan GraphQL sorgularını kullanır.
Merkeziyetsiz bir yapıya sahip olan The Graph, kullanıcı gizliliğini korumak için bir dizi güvenlik protokolü benimser. Ayrıca proje, kullanıcıların kendi blokzincir verilerine erişimini sağlamak için IPFS gibi dağıtık depolama sistemlerine bağlanabilir.
C. The Graph (GRT) Teknolojisi
The Graph, alt grafik bildirimi olarak bilinen alt grafik açıklamalarına dayalı olarak Ethereum verilerini nasıl endeksleyeceğini öğrenir. Alt grafik açıklaması, bir alt grafik için ilgili akıllı sözleşmeleri, bu sözleşmelerde dikkat edilmesi gereken olayları ve olay verilerinin Graph'ın veri tabanında depolayacağı verilerle nasıl eşleneceğini tanımlar. Bunu yaparken SubGraph isimli veri talebi tanımlamalarını dikkate alır ve hangi verinin nasıl sınıflandırılması gerektiğini öğrenir. SubGraph Akıllı sözleşmelerin veri indeklemesi yaparken nelere dikkat etmesi gerektiğini, izlemesi gereken kuralları bir yol haritası niteliğinde sunmaktadır.
The Graph’in Ethereum ve IPFS gibi blokzincir ağları için verimli ve merkeziyetsiz veri sorgulamayı sağlayan bir indeksleme protokolü olarak çalıştığından bahsettik. Bunu detaylandıracak olursak The Graph (GRT) ağ içerisinde 4 farklı mimari bileşene sahiptir. Bunlar aşağıdaki gibidir:
İndeksleyici (Indexer): indeksleme ve sorgulama işleme hizmetleri sağlamak için Graph Tokens (GRT) stake eden, The Graph Network'teki doğrulayıcı operatörleridir. Dizin oluşturucular, hizmetleri karşılığında sorgulama ücretleri ve dizin oluşturma ödülleri kazanır. SubGraph'lardaki sorgulardan faydalanan endeksleyiciler, IPFS ve blok zincir üzerinde indeksleme ve arama işlemleri gerçekleştirir.
Atayıcı (Delegating): Ağ üzerinde node çalıştırırken, ağdaki endeksleyicileri ve merkeziyetsizliği destekleyen bir yapı söz konusudur. Mevcut GRT varlıklarını endeksleyicilere göndererek, verimlilik düzeyini artırır. Bu katkıya karşılık, atayıcılar endeksleyicilerin sorgulama ücretlerinin bir kısmını alma hakkına sahip olur.
Düzenleyici (Curating): The Graph merkeziyetsiz ekonomi için kritik öneme sahiptir. The Graph Network tarafından indekslenmesi gereken alt grafikleri değerlendirmek ve bunlar hakkında bazı sinyaller vermek için Web3 ekosistemi hakkındaki bilgilerini kullanırlar. Düzenleyiciler, Explorer aracılığıyla sinyalizasyon kararları vermek için ağ verilerini görüntüleyebilir. The Graph ağı, kaliteli alt grafiklerde sinyal veren düzenleyicileri, alt grafiklerin oluşturduğu sorgu ücretlerinden pay vererek ödüllendirir.
Geliştirici (Developing): The Graph ekosisteminin talep tarafıdır. Geliştiriciler alt grafikler oluşturur ve bunları The Graph Network'te yayınlar. Ardından, uygulamalarını güçlendirmek için canlı alt grafikleri GraphQL ile sorgularlar.
D. The Graph (GRT) Ekip ve Şirket
The Graph, uzun yıllardır bir arada çalışan mühendisler Yaniv Tal, Brandon Ramirez ve Jannis Pohlmann tarafından 2020 yılında kuruldu. 2020 yılının ekim ayında proje için fon toplandı ve 17 Aralık 2020’de piyasaya sürüldü.
Yaniv Tal, The Graph'in kurucu ortağı ve Proje Lideri”dir. Aynı zamanda bir UI inşa şirketi olan Workflo'nun ve bir mobil ödeme şirketi olan TapSavvy'nin kurucusudur.
Brandon Ramirez, The Graph’in Protocol'ün kurucu ortağı ve eski Araştırma Lideri2dir. Aynı zamanda The Graph'ın arkasındaki ilk ekip olan Edge & Node'un kurucu ortağı ve Geçici CEO'sudur.
Jannis Pohlmann, The Graph'in kurucu ortağı ve Teknoloji Lideri’dir. Aynı zamanda The Graph'ın arkasındaki ilk ekip olan Edge & Node'un kurucu ortağı ve Mühendislik Başkanı ve CTO'sudur.
E. The Graph (GRT) Dijital Varlık Ekonomisi
The Graph (GRT)’in dolaşımdaki arzı şu an için 9.073.707.153 GRT’dir ve toplam arzı ise 10.000.000.000 GRT’dir.
Token dağılımı ise aşağıdaki gibidir:
İlk Ekip ve Danışman: % 23.24
Grafik Temeli: % 20
Destekçiler: % 17.32
Erken Destekleyenler: % 16.52
Belirleyici ve Doğrulayıcı: % 8.25
GRT Satışı: % 6.01
Testnet İndekleyici Ödülleri: % 3
Düzenleyici Programı Bursu: % 2,99
Eğitim Programı ve Hata Ödülü: % 2,67
F. The Graph (GRT) Değerlendirme
The Graph (GRT), entegre olduğu protokol, blokzinciri ağlarıyla uygulamalar arasındaki veri çekme sorunlarını ortadan kaldırmayı hedeflerken hem ekonomik hem de kolay yapılı API'lerin kullanılabilmesi için bir ortam sağlamak amacıyla yola çıkmıştır. AAVE, Aragon, Uniswap, Balancer ve Synthetix gibi DeFi projeleri, Graph'in çözümlerinden faydalanmaktadır. Merkeziyetsiz veri endeksleme ve sorgulama çözümleri sunan The Graph, blokzincirler arasında veri erişimini kolaylaştırma konusunda sürekli olarak kendini geliştirmeye devam etmektedir. Geliştiriciler, her geçen gün daha kolay bir şekilde bu teknolojiyi kullanarak daha hızlı, güvenilir ve ölçeklenebilir uygulamalar inşa edebilecekler. The Graph protokolü, çeşitli sektörlerdeki projeler ve DeFi platformları tarafından benimsenmeye devam etmesi, gelecekte sürdürülebilirlik açısından önemli rol oynamaktadır. Ayrrıca gelecekte The Graph'in Web3 ekosisteminin merkeziyetsiz yapılarının temel bir bileşeni olacağı ve veri entegrasyonunu daha etkili hale getireceği öngörülmektedir.
