Proof Of Stake'in temel kavramlarının geliştirilmiş hali olan Delegated Proof of Stake (DPoS), 2014 yılında BitShares, Steemit ve EOS'un kurucusu Daniel Larimer tarafından geliştirilmiştir. Delegated Proof of Stake, kullanıcıların delegeler veya tanıklar için oy kullanmak üzere tokenleri stake ettiği bir oylama sistemini kullanır. Seçilen delegeler, blok oluşturma ve doğrulamanın yanı sıra ağ güvenliğinden de sorumlu olur. Delegated Proof of Stake (DPoS), Proof of Stake (PoS) mekanizmasının daha demokratik bir versiyonudur diyebiliriz. Her iki algoritma da yüksek enerji tüketen PoW'a alternatif olarak kullanılır.
Nasıl Çalışır?
Ağ kullanıcıları, blokları doğrulayan delegeleri oylama yaparak seçer. Seçilen Tanık veya Delegeler ağ üzerinde ancak sürekli oy alabilirse devamlı olarak doğrulama işlemini gerçekleştirebilir. DPoS ile ağ kullanıcıları, token stake ederek oylamaya katılabilir ve ağ üzerinde söz hakkına sahip olabilir. Delegeler, DpoS mutabakatı için önemlidir çünkü doğrulama işlemlerini gerçekleştirirler. Bunun karşılığında işlem ücretleri ile ödüllendirilirler. Delegeler kazandıkları işlem ücretlerini adil bir şekilde kendisini oylayan kullanıcılar ile paylaşabilir. Bu sayede bir sonraki oylamada tekrar seçilme şansını artırır. Kullanıcılar ne kadar token stake ederlerse, doğrulama ödül payları o kadar büyük olur. Örneğin, bir kullanıcı tüm staking havuzunun yalnızca %10'unu oluşturuyorsa, toplam ödülün %10'una kadarını alabilir.
Oylama Sistemi
DPoS mutabakatında kullanıcılar doğrudan oy kullanabilir veya oylama yetkilerini devredebilir. Oylama sonucunda seçilen tanık/delege (doğrulamayı gerçekleştirecek kişi), işlemleri doğrulayarak blok oluşturmaktan sorumludur. Seçilen kişi bloktaki tüm işlemleri doğrulayıp imzalarlarsa, platform tarafından ödüllendirilir. Ayrıca tanık, aldığı ödülü, doğrulama işlemi için kendisine oy atan kullanıcılar ile paylaşır. Tanık, verilen süre içinde tüm işlemleri doğrulayamazsa, süreç iptal edilir ve o doğrulayıcıya ödül verilmez. Ödül, bloğu doğrulayan bir sonraki doğrulayıcının ödülüne eklenir. Yarım kalan işlemler bir sonraki tanık tarafından doğrulanır. Doğrulanmayan ve devredilen bloklar “Çalıntı Blok” olarak adlandırılır.
Tanık/Delege
Tanıklar, işlemleri doğrulamaktan ve blok oluşturmaktan sorumludur. Bunun karşılığında blok ödüllerini alırlar. Tanıklar, belirli işlemlerin bloğa dahil edilmesini engelleyebilirler ancak herhangi bir işlemin bilgilerini değiştiremezler. Tanık oylaması sürekli devam eden bir süreçtir bu yüzden tanıklar ağ üzerinde doğrulayıcı olarak kalmak istiyorlarsa güveni tahsis etmeleri gerekmektedir. Ayrıca, delege için başvuranların sayısı arttıkça, rekabet de artar ve her delegenin rekabetçi kalabilmesi için itibarını sağlaması kritik hale gelir. Kısaca tanıklar sistem içerisinde doğrulama işlemlerini gerçekleştirmek için seçilir diyebiliriz.
PoW ve PoS/DPoS Karşılaştırması
Proof of Work (PoW) güçlü güvenlik sunsa da, enerji verimliliği ve ölçekleme sorunu vardır. PoW ile madenciler, işlemleri tamamlamak ve doğrulamak için muazzam miktarda işlem gücü (Hash Rate) gerektiren karmaşık asimetrik veya simetrik şifrelemeyi çözmek için birbirleriyle rekabet eder.
Öte yandan PoS, tüm doğrulayıcıların dürüst davranmasını sağlamak için üyelerin PoS sistemi için teminat görevi gören önceden belirlenmiş bir dizi belirteci stake etmelerini gerektirir. Herhangi bir doğrulayıcı dürüst davranmazsa, doğrulayıcı statüsünü kaybeder.
DPoS'un PoS ile pek çok benzerliği olsa da, temel fark DPoS’un daha demokratik bir yaklaşım kullanmasıdır. DPoS mutabakatını demokratik yapan fark, stake yapan kullanıcıların blokları doğrulamak istedikleri delegeler için oy kullanmasına izin vermesidir.
Proof of Work ve Proof of Stake hakkında daha fazla bilgi edinmek için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
