Kripto para ekosisteminde, teknolojisi ve topluluğu açısından amiral gemisi görevi gören Ethereum, büyük bir dönüşümün eşiğinde. 2013 yılında Vitalik Buterin, “Yeni Nesil Akıllı Sözleşme ve Merkezi Olmayan Uygulama Platformu”- Ethereum'u kavramsallaştıran whitepaper’ı yayımladı. Ethereum fikir birliği mekanizması olarak Proof of Work’ü kullanıyor ve madenciliği yapılan bir kripto varlık olarak 2015’ten bu yana varlığını sürdürüyor. 2022 yılı itibarıyla ise, Ethereum fikir birliği mekanizmasını değiştirmek için son adımlar atılıyor. Ethereum 2.0’a geçiş tamamlanmak üzereyken “The Merge” adı verilen bu büyük dönüm noktasının detaylarına iniyoruz.
Ethereum ve Proof of Work
Piyasa değeri açısından ikinci sırada yer alan Ethereum, teknolojisi sayesinde ekosistemdeki birçok projenin şekillenmesinde de rol almıştır. Şimdi ise Ethereum 2.0 ile ekosistem bir dönüşüme giriyor. Ethereum mevcut sürümü olan 1.0’dan Eylül ayı itibarıyla yeni sürümü 2.0’a geçişini gerçekleştirmeyi planlıyor.
2009’da merkeziyetsiz kripto varlık ekosistemini başlatan Bitcoin, fikir birliği mekanizması olarak Proof of Work’ü kullanıyor. Günümüz itibarıyla ise Proof of Work, yüksek enerji tüketimi nedeniyle oldukça tartışmalı bir fikir birliği mekanizması. Madenciliği ile kullandığı enerji miktarı ekosistemin başlıca problemlerinden biri. Ethereum teknolojisinin arkasında olan ekip, en başından beri Ethereum’un enerji dostu Proof of Stake - PoS (Pay İspatı) fikir birliği mekanizmasına geçirmek istiyordu. Ethereum Kurucu Ortağı Vitalik Buterin tarafından yayımlanan; "Slasher" ve "consensus by bet" çalışmaları Ethereum ağının PoS’a hala ağ çalışırken nasıl geçirebileceğine dair fikirler içeriyordu. Topluluk 2017 yılında Vitalik Buterin ve Virgil Griffith tarafından oluşturulan “Casper the Friendly Finality Gadget” çalışmasında yer alan çözüm üzerinde karar kıldı.
Casper FFG Nedir?
Casper the Friendly Finality Gadget (FFG), bir Proof of Stake algoristmasıdır. FFG sayesinde PoS mekanizmasında yaşanabilecek, zincir durmaları ve sansür gibi problemlerin ve kötü niyetli eylemlerin engellemesi hedeflenmiştir.
The Beacon Chain
Fikir birliği olarak PoW mekanizmasına sahip Ana Ethereum ağına, paralel olarak çalışan The Beacon Chain, PoS fikir birliği katmanına sahip bir ağdır. Ağın oluşturulma amacı, Ethereum ağının fikir birliği mekanizmasını değiştirirken ağın hiç durmamasını sağlayarak consensus layer'ını değiştirebilmektir. Burada bir örnek üzerinden gitmemiz gerekirse, benzinli bir araçla otobanda seyir halindeyken aracı hiç durdurmadan ve zarar vermeden aracın motorunu elektrikli motorla değiştirmek örneğini verebiliriz. PoW, örnekteki fosil yakıt kullanan motor tipleri gibi doğaya elektrikli muadillerine kıyasla çok daha fazla zarar vermektedir. 2020 yılında çalışmaya başlayan The Beacon Chain, Ethereum sahiplerinin varlıklarını kilitleyerek ağ üzerinde doğrulayıcı olmasına imkan sundu.
2 senedir aktif olarak çalışan The Beacon Chain ve Ana Ethereum ağının birleşimiyle, Ethereum 1.0 ağındaki tüm veriler Ethereum 2.0’a taşınmış olacak ve Ethereum için Proof of Work mekanizmasından Proof of Stake mekanizmasına kesin geçiş tamamlanmış olacak.
The Merge
The Merge işlemiyle Ethereum 2.0 geçişi, ağın fikir birliği mekanizmasının değişmesiyle sınırlı değil. Aynı zamanda, The Beacon Chain’in başlatılmasından sonra 2. aşama olan Shards teknolojisi ağa dahil edildi. Ethereum ağı üzerinde “Sharding” işlemi kullanılarak, çok büyük veri tabanlarının daha küçük ve daha kolay yönetilebilir bölümlere ayrılması sağlanacak. Böylece ağ üzerindeki ölçeklenebilirlik sorununun çözümü sağlanacak.
The Merge ile Ethereum kripto madenciliği yapılan bir kripto varlık olmaktan çıkacak ve ağ üzerindeki madencilerin yerini doğrulayıcılar (validatörler) alacak. Ethereum ağı üzerinde doğrulayıcı olmak isteyenler 32 ETH kilitleyecek ve işlemleri yanlış onaylamaları halinde, çeşitli cezalarla karşılaşacaklar; bu cezalar kilitlenen fonların tamamına el konulmasına kadar gidebilmektedir.
Ne Zaman Gerçekleşecek?
Ethereum ekibi uzun süredir hassas bir şekilde çalıştığı “The Merge” sürecinde sona yaklaşıyor. Bu aşamaya kadar çeşitli “Shadow Forkların” gerçekleştirildiği ağda ek olarak Ropsten ver Sepolia denemeleri sorunsuz tamamlandı. Son olarak 11 Ağustos 2022 tarihinde Goerli Testneti’nde The Merge işlemi başarılı bir şekilde gerçekleşti. Bu gelişmeyle birlikte, ana ağın büyük geçişinde bir erteleme olmayacağı ve The Merge işleminin planlandığı üzere 15 - 16 Eylül tarihinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor.
The Merge Hakkında Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış - Ethereum PoS ile ölçeklendirme sorunları çözülecek.
Doğru - Proof of Stake fikir birliği mekanizması ile Ethereum uzun süredir ulaşmak istediği nokta olan mükemmel blokzincir’e bir adım daha yaklaşacak. Ancak The Merge ile Ethereum ölçeklendirme sorunlarında herhangi bir değişiklik olmayacak. Transaction’lar daha ucuz olmayacak ya da daha hızlı olmayacak. (Ağın yoğunluğuna göre değişimler gerçekleşmeye devam edecek.)
Yanlış - Bitexen’de Ethereum varlığım var, güncelleştirme gerçekleştirmem gerek.
Doğru - Ethereum ağı üzerinde node çalıştırmıyorsanız ya da madencilik yapmıyorsanız herhangi bir işlem gerçekleştirmenize gerek yoktur. Node çalıştıran ya da madencilik yapanlar ise cihazlarını ve versiyonlarını güncellemelidir.
