Etherscan Nedir?
Etherscan, Ethereum blokzincirindeki işlemleri, cüzdan adreslerini, akıllı sözleşmeleri ve daha fazlasını aramak için kullanılan bir tür blokzincir arama motorudur. Etherscan, onaylanmış ya da henüz beklemede olan Ethereum blokzincir işlemlerindeki verilere ulaşmayı sağlayan bir araçtır. Ethereum blokzinciri merkeziyetsiz ve halka açık bir ekosistem olması nedeniyle, gerçekleşen her işlem takip edilebilir niteliktedir. Etherscan, Ethereum kullanıcıları için oldukça faydalı bir işlev görmektedir. Sunduğu veriler sayesinde kullanıcılar transferlerini ve akıllı kontrat işlemlerini takip edebilir.
Etherscan Nasıl Kullanılır?
Ethereum blokzinciri üzerinde işlem gerçekleştirmiş olan bir kullanıcı işleminin onay durumunu, kaç blok tarafından onaylandığını ve ödediği işlem ücretlerini (fee) Etherscan üzerinden görebilmektedir.
Etherscan.io ana sayfasında bulunan arama butonunda cüzdan adresi aratılarak, cüzdanda bulunan ETH bakiyesi ve ilgili USD değeri gibi temel ölçümleri ve tüm işlem geçmişini gösteren bir sayfaya erişim sağlanmaktadır. Aynı zamanda henüz onay almamış diğer bir ifade ile beklemede kalan işlemleri takip etmek için de kullanılmaktadır. Örneğin, MetaMask cüzdanında bir işlem başlatıldığında, "Ayrıntılar" bölümü işlem karmasının Etherscan sayfasına bağlanmaktadır. Bu işlemin onaylanmasının ne kadar süreceğine dair bir tahmin vermekte ve işlem gerçekleştiğinde güncellenmektedir. Etherscan, kullanıcı hesaplarını desteklemesine rağmen bir cüzdan servis sağlayıcısı görevi görmez. Bir kişinin mevcut cüzdanını Etherscan aracılığıyla kullanması mümkün değildir. Kullanıcılar bir cüzdan veya işlem kimliği ararken ihtiyaç duydukları tüm ayrıntıları görebilmektedir. Örneğin, her işlemin TxHash, blok numarası, gerçekleştiği zaman, gönderen ve alıcı cüzdan adresleri, değeri ve işlem ücreti görüntülenebilmektedir.
Etherscan ile bir işlemi aramanın en yaygın yolu işlem kimliği veya Transaction Hash'tir (TX ID ya da TxHash olarak da kullanılmaktadır). Hash Ethereum blokzinciri üzerinde gerçekleşmiş bir işlemin izinin sürülmesine olanak sağlamaktadır. Etherscan üzerinden TxHash ile arama yapıldığında ulaşılabilecek detaylar aşağıdaki gibidir:
- TxReceipt (Makbuz) durumu, işlemin tamamlanıp tamamlanmadığını, başarısız olup olmadığını veya hala onay bekleyip beklemediğini göstermektedir.
- Blok sayısı, madencilerin işlemi kaydettiği bloğun sayısıdır.
- İşlemin tutarının hem ETH hem de USD değeri,
- İşlemin gerçekleşmesi için ödenen gas miktarı ve bunun USD cinsinden değeri,
- Gönderici ve alıcı cüzdan adresleri görülmektedir.
Tüm bu bilgiler, Ethereum blokzinciri kullanıcıları için daha şeffaf ve erişilebilir hale getirmeye yardımcı olur.
1.Transaction Hash: Gönderim işleminin tüm detaylarının olduğu eşsiz bir adres detay adresidir. Cüzdan adresleri ile karıştırılmamalıdır.
2. Status (Durum): İşlemin durumunu gösterir. Success durumundaki işlemler başarılı, Pending durumundaki işlemler ise askıdadır.
3. Block (Blok): İşlemin gerçekleştiği blok numarası ve kaç tane blok onayı aldığı bilgisinin bulunduğu bölümdür.
4. Timestamp (Zaman Damgası): İşlemin blokzincirdeki zaman damgası yediği anı göstermektedir.
5. From (Nereden): İşlemin gönderici tarafındaki cüzdan adresinin yer aldığı bölümdür.
6. To (Alıcı): İşlemin alıcı tarafındaki cüzdan adresinin yer aldığı bölümdür.
7. Transaction Fee (İşlem Ücreti): İşlem sonucu ödenen işlem ücretidir.
8. Gas Price: İşlemin yapıldığı andaki Gas Fiyatı.
9. Gas Limit & Usage by Txn: Gas Limit göndericinin işlem için harcamak istediği maksimum miktar iken Usage by Txn, işlemde kullanılan miktardır.
10. Gas Fee: Ağdaki gas ücretini göstermektedir.
Ethereum blokzinciri üzerinde gerçekleşen her transfer işlemi için ağa bir yakıt bedeli diğer bir ifade ile gas ödenir. Gas, Ethereum’un ETH cinsinden olan yakıt birimidir. Gas limitlerinde belirli bir sınır bulunmamakla birlikte, yüksek limitli işlemler için daha yüksek oranlarda gas bedeli ödenmektedir. Etherscan içerisinde yer alan “Gas Tracker” bölümünden ağın işlem yoğunluğu takip edilebilmektedir. Düşük bedeller karşılığında transfer gerçekleştirildiğinde, ağın işlem yoğunluğu artabilmekte ve madenciler daha yüksek gönderim bedellerini tercih edebilmektedir.
Transaction Fee (İşlem Ücreti) Nasıl Hesaplanır?
Ethereum blokzinciri üzerinde gerçekleşen her işlem için Transaction Fee şu şekilde hesaplanmaktadır;
Transaction Fee (İşlem Ücreti) = (Base + Max Priority) x Usage by Txn) x 10^-9
Gas Fees bölümündeki Base Gwei ile işlemde kullanılan Gas miktarı çarpılmalıdır. Çıkan sonuç Gwei cinsinden işlem ücretini ifade etmektedir. Bu işlem ücretini ETH cinsine çevirmek için çıkan sonuç 10^-9 ile tekrar çarpılmalıdır. Elde edilen sonuç ETH cinsinden işlem ücretidir.
Her gas birimi GWEI cinsinden ifade edilmektedir. GWEI ise WEI biriminin daha rahat anlaşılabilir şeklidir. WEI, Ethereumun en küçük birimidir. Aşağıda WEI, GWEI, Ethereum oranlarını yer almaktadır.
