Projenin Adı: Litecoin
Projenin Belirteci: LTC
Projenin İnternet Sitesi: https://litecoin.org/
Projenin Twitter Adresi: https://twitter.com/LitecoinProject
Projenin İzahname Adresi: https://whitepaper.io/document/683/litecoin-whitepaper
A. Litecoin Nedir?
2011 yılında eski Google çalışanı Charlie Lee tarafından kurulan ve geliştirilen Litecoin, dünyadaki herkese anında ve sıfıra yakın maliyetle ödeme yapılmasını sağlayan kişiden kişiye (P2P) bir dijital para birimidir. İlk çıktığı dönemde güzel bir başarı yakalayan Litecoin diğer kripto para birimlerinin yanında kendine önemli bir yer edindi. Tamamen merkeziyetsiz, açık kaynaklı, küresel bir ödeme ağıdır. Litecoin ekosisteminin yerel tokeni LTC’dir.
B. Litecoin Neler Sunmaktadır?
Litecoin Bitcoin'den sonra gelen en popüler kripto para birimlerinden biridir. Bu büyük ölçüde basit çalışabilirliğine ve net fayda sağlamasına bağlanabilir. Avantajları açısından ele alırsak hızlı ve düşük maliyetli işlem olanağı sunması önem arz etmektedir. Litecoin işlemleri genellikle birkaç dakika içinde onaylanır ve işlem ücretleri neredeyse yok denecek kadar azdır.
Örneğin; Norveç’te yaşayan X kişisi, Gana’da yaşayan Y kişisine para göndermek istiyor. Para transferi kurumsal bir aracı kullanılarak yapılırsa yüksek maliyet ücreti, uzun gönderim süresi ve prosedürel evrak işlemleri gibi aşamalardan geçmek zorundadır. Para transferi Litecoin ile yapılırsa eğer yüksek maliyet, zaman kaybı ve uğraş gerektiren prosedür işlemleriyle uğraşılmasına gerek kalmaz. Litecoin sayesinde hızlı gönderim, düşük maliyet ve kime ya da hangi lokasyona gönderdiğiniz önemli olmaksızın işlemlerinizi halledebilirsiniz. Diğer bir ifade ile itibari para yerine Litecoin olarak para transferi yapmak ucuz, hızlı ve kolaydır.
C. Litecoin Teknolojisi
Blokzincir tabanlı bir kripto para birimi olarak Litecoin, güçlü kriptografik savunmalarla güvence altına alınmaktadır. Bitcoin gibi Litecoin de işlemlerin hızlı ve hatasız bir şekilde onaylanmasını sağlamak için İş İspatı (PoW) mekanizmasını kullanır. Litecoin teknolojisini 6 açıdan ele alacağız;
Blokzincir İşlem Hızı
Litecoin blokzinciri, muadili olduğu Bitcoin'den daha yüksek işlem hacmini işleme kapasitesine sahiptir. Daha kısa sürede blok oluşturma yeteneği nedeniyle ağ gelecekte de yazılımı değiştirmeye gerek kalmadan daha fazla işlemi destekleyebilir. Bitcoin’de blok onayı 10 dakika sürerken, Litecoin’de bu süre 2,5 dakikadır. Bitcoin’de bir bloğun onay aldığı süre içerisinde Litecoin 4 blok onayı almaktadır. İsteğe bağlı olarak kullanıcılar ekstra güvenlik için onaylama da yapabilir.
Ölçeklenebilirlik
Ölçeklenebilirlik blokzincirler için önemli 3 adımdan biridir. Diğer 2 adım ise “Güvenlik ve Merkeziyetsizlik”tir. Litecoin 2 yıl boyunca üzerinde çalıştığı değiştirilebilirlik ve ölçeklendirilebilirlik uygulaması Mimblewimble Extension Block (MWEB) yükseltmesini 31 Ocak 2022’de gerçekleşti. Bu yeni uygulama sürümü Litecoin’in bu zamana kadarki en önemli yükseltmelerinden biridir. Kurucu Charlie Lee’nin Litecoin Core 0.21.2 sürümünün adayı olduğunu söylediği MWEB, Bitcoin Taproot yükseltmesiyle yapılan bazı önemli gizlilik ve güvenlik geliştirmelerini içermektedir. “Ölçeklenebilirlik, Güvenlik, Merkeziyetsizlik” hakkında detaylı bilgi edinmek için buraya tıklayınız.
Madencilik
Litecoin’de madencilik İş İspatı (PoW) mekanizması ile gerçekleştirilmektedir. Litecoin blokzincirinde Script algoritması kullanılmaktadır ve yüksek maliyetli ASIC madencilik cihazlarına ihtiyaç ortadan kalkmaktadır. Litecoin madenciliği için insanlar GPU (Graphics Processing Units) kullanabilmektedir ve GPU’lar ucuz olduğu için daha fazla madenci işlem yapabilir. İsteyen herkes kişisel bilgisayarı üzerinden Litecoin madenciliği yapabilmektedir. Madenciler blok başına 25 Litecoin ile ödüllendirilmekteydi. Bu miktar her 4 yılda bir (her 840.000 blokta bir) yarıya (halving) inmektedir. 2019 yılında gerçekleşen blok yarılanması ile ödül 25 LTC’den 12,5 LTC’ye indirildi. Litecoin ağının kendisinden 4 kat daha fazla para birimine sahip olan Bitcoin'e kıyasla gelecekte 84 milyon LTC üretmesi planlanıyor. Buna dayanarak LTC maksimum arzı 84 milyon adettir. Litecoin’de oluşturulan bloklar madenciler tarafından doğrulanır. Madenciler doğrulama işlemini tamamlayarak sonraki blokzincirine geçmektedir. Aynı doğrulama işlemlerini yeni blokta da yapmaktadırlar.
Güvenilirlik
Neredeyse kullandığımız tüm ihtiyaç unsurlarımız merkezi bir sunucu sistemine bağlı olarak çalışmaktadır. Bu da herhangi bir aksaklıkta tüm sistemin devre dışı kalmasına sebep olabilir. Kripto para ekosistemi projeleri ve bu projelerden biri olan Litecoin ise merkeziyetsizlik özelliğine sahiptir. Buna istinaden Litecoin’in hacklenmesi ve hesap güvenliğinizin tehlikeye girmesi için birinin tüm ağdaki madencilik node’larının %51’inin kontrolünü ele geçirmesi gerekmektedir. Bu da neredeyse imkansız bir durumdur. Bir örnekle açıklamak gerekirse; tüm paranızı tek bir cüzdanda taşımak, çalınması durumunda tüm birikiminizi kaybetmenize neden olur. Aksine kasa, banka ya da evinizde muhafaza etmeniz riski bölerek azaltmanızı sağlar. Litecoin ağında da farklı madencilik node’ları ile güvenlik sağlandığı için risk bölünerek güvenli hale getirilir.
Cüzdan Şifreleme
Cüzdan şifreleme işlemleri ve hesap bakiyenizi görebilmeniz için cüzdanınızı güvenceye alabilirsiniz. Litecoin harcamadan önce şifrenizi girmeniz gerekir. Bu cüzdan şifreleme virüslere ve truva atı misali tehditlere karşı hesabınızı korumanın yanı sıra ödemeleri göndermeden önce bir nevi sağlıklı ortam kontrolü de sağlar. Açık Kaynak Yazılımı Litecoin, size yazılımı çalıştırma, değiştirme ve kopyalama, tercihinize bağlı olarak yazılımın değiştirilmiş kopyalarını dağıtma gücü vermektedir. Diğer bir deyişle MIT/X11 lisansı altında yayımlanan bir açık kaynaklı yazılım projesidir. Yazılım, ikili dosyaların ve bunlara karşılık gelen kaynak kodlarının bağımsız olarak doğrulanmasına izin veren şeffaf bir süreçte yayımlanır.
D. Litecoin Ekip ve Şirket
Litecoin, 2011 yılında Charlie Lee tarafından kuruldu. “Chocobo” olarak da bilinen Charlie Lee, Google’ın eski yazılım mühendisi, Bitcoin madencisi ve bilgisayar bilimcisidir. Charlie Lee Litecoin'in ilerlemesine yardımcı olmak için Litecoin Core Development ekibiyle birlikte çalışmasının yanı sıra kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Litecoin Vakfı'nın başkanlığını yapmaktadır. Lee haricinde Litecoin Vakfı yönetim kurulunda üç önemli kişi daha görev almaktadır; Xinxi Wang, Alan Austin ve Zing Yang.
E. Litecoin Dijital Varlık Ekonomisi
LTC genesis bloğunun oluşmasının ertesi günü madenciler tarafından yaklaşık 500.000 LTC çıkarıldı.
Maksimum Arz: 84 milyon LTC
Litecoin İşlem Süresi: 5 dakika
Saniyede Maksimum İşlem Sayısı: 56
İlk Gerçekleştirilen İşlem: 13 Ekim 2011
Madencilik: Proof-of-Work (Scrypt)
F. Litecoin İş Birlikleri
Piyasaya girdiği andan itibaren oldukça popüler hale gelen kripto dünyasının ilk altcoini Litecoin birçok iş birliğine imza attı. Litecoin, ekosistemini geliştirmek ve kullanıcılarına güncel, yaygın, inovatif sistemler sunmak için uygun platformlar ile entegre olmak vizyonunu sahiplenir. İş birliği yaptığı platform ve kuruluşlardan bazıları şunlardır; Mimblewimble, PayPal, Nefarious, Function X, mobil kripto para cüzdanı BRD, Block Banks, Newegg, Voyager Digital Ltd., Odysee, Hub, Cipsoft, Revolut, Ternio, Centercoin, Atari, BitGo, BitcoinReward, MeconCash, Storm, BlockFi.
G. Litecoin Değerlendirme
İlk çıktığı dönemde güzel bir başarı yakalayan Litecoin diğer kripto para birimlerinin yanında kendine önemli bir yer edindi. İlk altcoinlerden biri olma özelliğini taşıyan Litecoin, en yaygın olarak kabul edilen kripto para birimlerinden biri olarak konumlandı. Şu anda dünya genelinde 2.000'den fazla şirket ve mağaza LTC'yi ödeme yöntemi olarak kabul etmektedir. Litecoin blokzinciri muadili olduğu Bitcoin'den daha yüksek işlem hacmini işleme kapasitesine sahip olması sebebiyle para gönderme yöntemi olarak tercih edilirliği en yüksek bir kripto paralardandır. Hızlı ve maliyet düşüklüğü bu sebebi destekler.
