Son zamanların ekosistem ve blokzincir olarak adından sıkça söz ettiren projelerinden biri olan Solana, bu kez blokzincir ağında yaşanan bir problem ile gündeme geldi. Problemin detaylarına inmeden önce, bunun bir aşırı yüklenme sorunu ya da saldırı olabileceği ve Ethereum’un 2016 yılında yaşadığı “Shanghai Atak” saldırısına benzediğini söyleyebiliriz. Solana’nın kurucusu ve mevcut CEO’su Anatoly Yakovenko da bu durumu sosyal medya hesabından duyurdu. Aşağıdaki görselde tweeti görüntüleyebilirsiniz.
Türkiye saati ile 14 Eylül 2021 14:30 itibarıyla başlayan sorunun “kesikli istikrarsızlık” (intermittent instability) problemi olduğu ve Solana mühendislerinin hemen olaya müdahale ederek sorunu çözmeye çalıştıkları bildirildi. Solana ağı üzerinde çalışan uygulamaları da etkileyen bu durum, Solana ağının en çok kullanılan cüzdanlarından biri olan Phantom’ın resmi sosyal medya hesabından da duyuruldu. Phantom tarafından açıklamada, “Solana ağının bir süredir “kesikli istikrarsızlık” problemi yaşadığı gözlemlenmektedir. Bu sebeple Phantom cüzdanında çeşitli bağlantı sorunları yaşanmakta. Konu ile ilgili sizi bilgilendirmeye devam edeceğiz.” ifadeleri kullanıldı.
Problemin ortaya çıkmasının üzerinden yaklaşık 17 saat geçtikten sonra ağ tekrar işleme açılmaya başladı. Solana ağının veri takip sitelerini incelediğimizde gerçekleşen son işlemin (transaction) yaklaşık 12-15 saat aralığına kadar uzadığı görülmüştür. 15 Eylül sabah saatleri itibarıyla Solana ağı validatörleri ağın yeni sürümü olan 1.6.25’i indirerek %80’in üzerinde güncel node’a ulaşmış ve ağ tekrar aktif hale gelmiştir.
Kaynak: Solscan.io
Kaynak: Solanabeach.io
Problemin Kaynağı
Solana ağında yaşanan bu problemin bir DDoS saldırısı olduğu öne sürülmekte. Ancak bu konunun henüz netleşmediği ve ağdaki kaynak yetersizliğinin de benzer sonuçlara yol açabileceğini belirtmemizde fayda var. Yapılan açıklamalarda saniyedeki işlem sayısının kısa sürede 400.000’e ulaştığı ve ağın aşırı yüklendiği belirtilmekte. Bu işlemler fazlalaşınca ağdaki kritik öneme sahip mesajların iletilememesine ve ağın çatallanmasına yol açabilmektedir. Aşırı bellek tüketimi de ağdaki node’ların çevrimdışı olmasına sebep olmaktadır. Solana’dan yapılan açıklamada mühendislerin sorunu çözmek ve ağı stabil hale getirmek için yaptığı çalışmaların başarısızlıkla sonuçlandığı da belirtilmiştir. Bu sebeple ağdaki sorunu çözecek yeni bir sürüm yayınlanması ve ağın yeniden başlatılması için validatörler bir araya gelmiş ve discord üzerinden bu işlemler koordine edilmiştir. Ağdaki problem bir DDoS saldırısından kaynaklanıyor ihtimaline değinelim.
DDoS Saldırıları Hakkında
DDoS saldırılarının temel amacı ağa çok fazla istek göndererek ağın aşırı yüklenmesini sağlamak ve yavaşlatmaktır. Blokzincirlere sık sık gerçekleştirilen bu saldırılar zaman zaman ağın tamamen durmasına da neden olabilmektedir. Blokzincirler bu gibi saldırılara karşı önlem olarak işlem ücretleri gibi mekanizmalar geliştirmiştir. Ağa spam olarak gönderilen her işlem için belirli bir ücret ödenecek olması saldırıyı yapma maliyetinin yüksek olmasına neden olmaktadır. Ethereum ve Solana ağındaki blok boyutları ve işlem ücretleri düşünüldüğünde Solana ağına böyle bir saldırı gerçekleştirmenin çok daha kolay olduğunu söyleyebiliriz. Ethereum gibi merkeziyetsizlik konusunda sayılı konumda yer alan bir ağa yapılan DDoS saldırısının da Solana gibi daha merkezi ağlara yapılanlara kıyasla daha az etkili olacağını söyleyebiliriz. Ancak saldırıya uğramak ya da bir problemle karşılaşmak açısından değerlendirdiğimizde merkeziyetsiz bir ağ çok daha güvenli iken saldırı gerçekleştikten sonra doğrulayıcıların bir araya gelmesi ve bu sorunu hızlı bir şekilde çözmek, nispeten merkezi ağlarda daha kısa süre alabilmektedir. Solana’nın bu açıdan daha avantajlı olduğunu söyleyebiliriz.
Problemle ile İlgili Bilinmesi Gerekenler:
Solana’nın ana ağının “Beta” aşamasında olduğu unutulmamalıdır. Beta aşamasındaki bir ağ henüz geliştirilmeye devam ediyor demektir. Bu gibi sorunlar daha önce benzer blokzincirlerde de yaşanmış ve projenin sorunu çözebilmesiyle daha güçlü bir yapıya kavuşmasına sebep olmuştur.
Bir araya gelen validatörler yeni sürümle tekrar başlatmaya karar vermiştir. Bu sonuçla ağ yeniden başlatılacak. Bu konu ile ilgili sosyal medya platformlarında birçok kişinin değindiği problem ise, merkeziyetsizlik sorunu. Yalnızca validatörlerin bir araya gelerek böyle bir karar verebiliyor olması Solana ağının merkeziyetsizlik konusundaki problemlerini açığa çıkardı şeklinde eleştiriler bulunuyor.
Unutulmaması gereken diğer bir nokta ise, Solana ağının bu sorunu 400.000 TPS’e ulaştığında yaşamış olması. Diğer birçok blokzincir bu işlem sayısının yarısına ulaştığında bu problemin çok daha fazlasını yaşayabilir. Her ne kadar sorunla karşılaşmış olsa da Solana ağının oldukça düşük işlem ücretleri ve yüksek hızı ile ün yapmış bir proje olduğu unutmamakta fayda var.
Diğer önemli nokta ise, Solana ağında yaklaşık olarak 1.000 doğrulayıcı bulunuyor. Solana’nın henüz erken aşamada bir proje olduğu düşünülürse bu sayı normal karşılanabilir. Birçok merkeziyetsiz blokzincir projesinin gün geçtikçe daha dağıtık hale geldiğini unutmamak gerek. Ancak Solana ağında yer almak için gereken minimum sistem gereksinimi ve depolama gücü düşünüldüğünde ağın Ethereum kadar dağıtık bir yapıya ulaşmasının daha zor olacağını söylemek mümkün.
Blokzincirlerde merkeziyetsizlik, güvenlik ve ölçeklenebilirlik konularına değindiğimiz akademi yazımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
Buraya tıklayınız.
Solana hakkında detaylı bilgi edinmek için aşağı yer alan linkten Solana raporumuzu okuyabilirsiniz:
Buraya tıklayınız.
