Compound (COMP)

Projenin Adı: Compound

Projenin Belirteci: COMP

Projenin İnternet Sitesi: https://compound.finance/

Projenin Twitter Adresi: https://twitter.com/compoundfinance

Projenin İzahname Adresi: İzahname için buraya tıklayabilirsiniz.

A. Compound Nedir?

2017 yılında kurulan Compound, kullanıcıların kripto paralarını borç vererek faiz geliri elde etmesine veya teminat karşılığında borç almasına olanak tanıyan bir merkeziyetsiz finans (DeFi) platformudur. Bu hizmeti sağlamak için birden fazla kripto varlığı kullanır ve bankalar gibi finansal aracılar olmadan borç vermeyi ve almayı mümkün kılar. Kısacası Compound, kullanıcıların, borç almak isteyen kişilerin erişimi için likidite havuzlarına kripto para yatırmalarına olanak tanır. Borç verenler yatırdıkları varlıklardan faiz kazanır.

B. Compound Neler Sunmaktadır?

Kullanıcıların popüler kripto para birimlerini borç vermesini ve almasını sağlayan sektör lideri bir borç verme (lending) protokolü olan Compound, ETH, UNI, BAT, WBTC ve COMP dahil olmak üzere toplam 9 farklı dijital varlığı kullanarak işlem yapma imkânı sunmaktadır. The Block’dan alınan verilere göre Compound, bu yazının yazıldığı tarih itibariyle (19 Nisan 2021) 9 milyar doların üzerinde kilitlenen toplam değeriyle (TVL) DeFi piyasasında liderdir.

Aynı şekilde, bu yazının yazıldığı tarih itibariyle (19 Nisan 2021) borç verme (lending) protokolleri arasında da lider konumdadır.

Blokzincir sektörüne açık bir borç verme ortamı sunmanın yanı sıra Compound, kullanıcılara, belirli bir miktarda kripto parayı teminat olarak yatırarak faizini ödemek kaydıyla borç alabilmelerini sağlar. Genelde teminat miktarı alınan borçtan fazla olmaktadır. Kripto paralarını borç veren kullanıcılar ise değişken bir faiz oranı kazanmaya başlarlar. Havuza yatırdıkları kripto paranın karşılığında “cToken” almaktadırlar. Kısaca, havuzlardan herkes borç alabilmektedir ve herhangi bir kredi kontrolü yapılmaz, sadece teminat verilmesi gerekmektedir. Compound’un sunduğu diğer avantajlar ise şu şekildedir:

• Pasif Gelir: Compound, düzenli kullanıcıların pasif bir gelir elde etmesini sağlar. Boşta duran kriptoların kullanılmasını teşvik eden Compound, desteklenen Ethereum tokenlerini yatıran herkesin, bakiyesinden kolayca faiz geliri kazanmasına veya güvenli bir şekilde kredi almasına olanak tanımaktadır. Geçmişte kullanıcılar, değerlerinin artması umuduyla kripto paralarını tutarken, Compound ile kripto paralarının mülkiyetinden tamamen vazgeçmeden kazanç elde edebilirler.
• DeFi’de Bitcoin Kullanımı: Compound'un bir başka benzersiz yönü, Bitcoin'i DeFi ortamlarında kullanma yeteneğidir. Bilindiği üzere Bitcoin ve Ethereum farklı blokzincirlere sahiptir ve Bitcoin’i doğrudan Ethereum blokzincirinde kullanmak mümkün değildir. Bu durum da Ethereum’da geliştirilen çok sayıda DeFi uygulamasına kripto ekosisteminin en kıymetli varlığı olan Bitcoin’in girişini bir süre engellemiştir. Wrapped Bitcoin (WBTC) bu soruna yanıt vermek amacıyla Ethereum blokzincirinde faaliyet gösteren ve Bitcoin’e 1:1 endekslenmiş bir ERC-20 tokeni olarak piyasaya sürülmüştür. WBTC sayesinde Bitcoin, DeFi sektörüne kesintisiz bir erişim sağlar ve Ethereum tabanlı Compound protokolünde de teminat olarak işlev görebilmektedir.
• Tamamen Otonom: Compound, bu görevleri özerk bir şekilde gerçekleştirmek için denetlenen akıllı sözleşmelerden yararlanır. Ağın sözleşmeleri, ağdaki tüm işlevleri yerine getirir. Depolama, yönetim ve bir araya toplanan tüm sermayenin kolaylaştırılması gibi görevler bu protokollerle gerçekleştirilir.
• Güvenli: Compound, çeşitli yollarla ağ güvenliğini sağlar. Ağ, Open Zeppelin ve Trail of Bits gibi saygın kurumlar tarafından çok sayıda güvenlik denetiminden geçmiştir. Bu kuruluşlar, ağın kodlamasının sağlam olduğunu ve ağın taleplerini güvenli bir şekilde karşılayabileceğini onaylamıştır.
• Birlikte Çalışabilirlik: Compound, birlikte çalışabilirlik açısından DeFi'nin genel fikir birliğine uygundur. Ağ, üçüncü taraf varlıkların ve platformların entegrasyonuna açıktır. Ayrıca, kullanıcı deneyimini basitleştirmek için API protokollerinin kullanımını da destekler.
• Yield Farming: Compound, 2020 yazının ortasında piyasaya yield farming protokolünü getiren ilk platform olmuştur. Yield farming birçok yönden kripto stake etmeye (kilitlemeye) benzer. Kullanıcılar, kripto para birimlerini farming havuzlarına kilitler. Kilitlenen kripto miktarına ve havuza ne kadar süreyle katılım sağladığına bağlı olarak ise ödül alırlar.
• cTokenler: Ethereum'da ERC-20 tokenleri olarak oluşturulmaktadır ve merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosistemindeki diğer Ethereum tokenlerine benzer şekilde diğer merkeziyetsiz uygulamalara (Dapp'lara) aktarılabilir, alım-satımı yapılabilir veya programlanabilir, hem de bu tokenlerden faiz kazanılırken.

C. Compound Teknolojisi

Daha önce bahsettiğimiz gibi Compound, belirli kripto para birimlerinin borç alınmasını ve verilmesini destekler. Bu yazı itibariyle bunlar: Dai (DAI), Ether (ETH), USD Coin (USDC), Ox (ZRX), Tether (USDT), Wrapped BTC (WBTC), Basic Attention Token (BAT), Uniswap (UNI) ve Compound’dur (COMP). Compound ile bu kripto paralara sahip olan herkes, geleneksel bir finansal aracı ile uğraşmak için zaman, çaba ve maliyet harcamak zorunda kalmadan hemen kripto para borç verebilir ve alabilir.

Kullanıcılar varlıklarını, diğer kullanıcıların borç alabileceği büyük bir likidite havuzuna ekleyerek katkıda bulunmaktadır ve borç alanların havuza geri ödediği faizi paylaşmaktadırlar. Compound’da kripto paralarını borç veren kullanıcılar, anında değişken bir faiz oranı kazanmaya başlarlar. Aynı zamanda borç veren kullanıcılar, anaparalarını ve kazandıkları faizleri istedikleri zaman çekebilirler. Kazanılan faiz, borç verilen tokenin cToken halidir. Yani, örneğin borç olarak BAT verildiyse, faiz geliri olarak cBAT kazanılmaktadır. cTokenler, aynı zamanda Ethereum blokzinciri üzerindeki merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarında da kullanılabilen ERC20 tokenleridir.

Kripto para borç almak isteyen kullanıcılar ise, belirli miktarda kripto parayı teminat olarak yatırarak faizini ödemek kaydıyla borç alabilmektedir. Genelde teminat miktarı alınan borçtan fazla olmaktadır. Kullanıcılar, yatırdıkları varlıkları teminat olarak kullandığı süre boyunca geri alamaz veya devredemez. Compound bir kredi kontrolü gerektirmez, bu nedenle herkes kripto para borç alma kabiliyetine sahiptir.

Kullanıcıların borç alabilecekleri maksimum tutar, sağladıkları varlıkların teminat faktörleri ile sınırlıdır. Örneğin, 500 dolar değerinde 1.000 BAT gönderdiyseniz ve Compound, BAT için borç alma limitini (diğer bir deyişle teminat faktörünü) %55 olarak belirlediyse, Compound protokolünün desteklediği diğer kripto paralardan 225 dolar değerinde borç alınabilmektedir ve tıpkı bir bankadan borç alır gibi, borç alınan paraya faiz ödenmesi gerekir.

Faiz oranları, her bir piyasada mevcut olan kripto miktarının (diğer bir deyişle likiditenin) bir fonksiyonudur ve mevcut piyasa koşullarını her zaman yansıtmak için arz ve talebe göre gerçek zamanlı olarak değişir.

Compound protokolünde borç almayı ve borç vermeyi ayrı ayrı inceledikten sonra, ikisinin aynı anda nasıl gerçekleştiğinden de kısaca bahsedelim. Farz edelim ki borç veren kullanıcı, Compound havuzuna X tokenini sağlıyor. Diğer bir kullanıcı ise X tokenini borç almak istiyor. Kullanıcının, X tokenini borç alabilmesi için, protokolün X tokeni için belirlediği teminat faktörüne göre kripto para şeklinde teminat yatırması gerekir. Kullanıcı, X tokenini borç aldıktan sonra belirli oranda faiz öder. Borç veren kullanıcı ise borç verdiği kripto paranın cToken hali şeklinde faiz geliri elde eder.

Yukarıda bahsettiğimiz gibi Compound'dan her borç aldığınızda, aldığınız kredinin teminatlandırılması için teminat olarak borç aldığınız miktardan daha yüksek değerde kripto para kilitlemeniz gerekir. Teminat olarak yatırdığınız kripto da değişken olduğu için değeri düşebilir. Teminat olarak yatırdığınız kriptonun değeri, borç aldığınız kriptonun değerine yaklaştığında cToken akıllı sözleşmesi, pozisyonu otomatik olarak kapatır. Buna tasfiye (veya teminat tamamlama çağrısı) denir. Bu durum gerçekleştiğinde borç alınan kripto para geri alınabilir ama teminat kaybedilir. Bundan kaçınmak için, bu durumun önceden fark edilip teminat olarak yatırılan değerin artırılması gerekmektedir.

D. Compound Ekip ve Şirket

Compound, 2017 yılında uzun süredir çevrimiçi bir yemek dağıtım hizmetinde yüksek profilli rollerde çalışan Robert Leshner ve Geoffrey Hayes tarafından kurulmuştur. Compound protokolünün arkasındaki yazılım geliştirme firması olan Compound Labs, Inc'de, Leshner CEO, Hayes ise CTO olarak pozisyonlarını sürdürmeye devam etmektedir. Platformun CEO’su Robert Leshner, blokzincir alanının büyümesine yardımcı olma konusunda özellikle aktif rollerde yer almış ve Argent Wallet, Opyn ve Blockfolio gibi popüler kripto platformlarına halka açık bir şekilde yatırım yapmıştır. Platform CTO'su olarak görev alan Geoffrey Hayes ise, Elixir kullanılarak oluşturulmuş açık kaynaklı bir Ethereum blokzincir istemcisi olan Mana-Ethereum'u geliştirmiştir. Leshner ve Hayes aynı zamanda, iki yazılım girişiminin kurucusudur.

Genel merkezi San Francisco’da bulunan Compound, resmi olarak 2018'de Ethereum ana ağında (mainnetinde) piyasaya sürülmüştür. Compound, 2018 yılının Mayıs ayında düzenlenen bir tohum fonu (seed fund) sırasında 8.2 milyon dolarlık bir finansman sağlamasının ardından, Kasım 2019'da risk sermayesi firması Andreesen Horowitz'den büyük bir destek almış ve A Serisi finansman turunda da ek 25 milyon dolar toplamıştır.

E. Compound Dijital Varlık Ekonomisi

Platformun yönetim tokeni olan COMP’un sahipleri, Compound ekibinin herhangi bir müdahalesi olmadan protokole değişiklikler önerebilir, başkaları tarafından önerilen değişiklikleri uygulayıp uygulamama konusunda tartışabilir ve oy verebilir. Bu oylama, hangi kripto para birimlerinin protokole ekleneceğini seçmeyi, teminatlandırma faktörlerini ayarlamayı ve COMP tokenlerinin nasıl dağıtılacağına ilişkin değişiklikler yapmayı içermektedir.

Toplam arz 10 milyon adet COMP ile sınırlandırılmıştır ve bu yazının yazıldığı an itibariyle, yarısından fazlası dolaşımdadır (~ 5 milyon). Bu 10 milyon token içinden 4.2 milyondan biraz daha fazlası, 4 yıllık bir süre içinde Compound kullanıcılarına dağıtılacaktır. En büyük ikinci tahsis (yaklaşık 2.4 milyon COMP), Compound Labs, Inc hissedarlarına giderken, 2.2 milyon token, Compound kurucularına ve mevcut ekibe 4 yıl içinde dağıtılacaktır. Son olarak, 775.000 COMP, topluluk yönetim teşvikleri için ayrılmıştır ve kalan 332.000 token, gelecekteki ekip üyelerine tahsis edilecektir.

F. Compound İş Birlikleri

Akıllı sözleşme güvenliği ve denetim firması OpenZeppelin, merkeziyetsiz finans (DeFi) alanındaki suistimalleri önlemeye yardımcı olmak için 11 Mart 2021 tarihinde yeni bir uygulama başlatmıştır. DeFi projelerinin anormal davranışları tespit etmesine ve bunu azaltmak için otomatik olarak yanıt vermesine yardımcı olan Sentinels uygulaması, OpenZeppelin ile iş birliği sonucunda Compound tarafından kullanılmaya başlanmıştır.

Kasım 2019 tarihinde Compound, Bain Capital Ventures, Polychain Capital ve Paradigm gibi büyük firmaların katılımıyla, Andreessen Horowitz liderliğindeki A Serisi finansman turundan 25 milyon dolar yatırım toplamıştır. Benzer şekilde, 2018 yılında gerçekleştirdiği tohum turunda (seed-fund) da Andreessen Horowitz, Bain Capital Ventures ve Polychain Capital liderliğinde 8.2 milyon dolarlık bir yatırım almıştır.

G. Compound Değerlendirme

Borç verme (lending) protokolleri arasında kilitlenen toplam değeriyle (TVL) lider konumda olan Compound, herhangi bir aracı olmadan kripto paraların borç verilmesine ve borç alınmasına olanak tanır. Compound havuzlarından herkes borç alabilmektedir ve herhangi bir kredi kontrolü yapılmaz, sadece teminat verilmesi gerekmektedir. Krediler, finans sektörünün önemli bir yönü olduğundan, protokol, aracıları denklemden çıkararak daha geniş bir ekonomik eşitlik sağlamaktadır. Blokzincir sektörüne açık bir borç verme ortamı sunan Compound, cTokenlerden faiz geliri kazandırmanın yanı sıra kullanıcılara, cTokenlerin Ethereum blokzincirindeki merkeziyetsiz uygulamalarda (Dapp) kullanılmasını da sağlayarak büyük bir avantaj sunmaktadır.