Projenin Adı: Harmony
Projenin Belirteci: ONE
Projenin İnternet Sitesi: https://www.harmony.one/
Projenin Twitter Adresi: https://twitter.com/harmonyprotocol
Projenin İzahname Adresi: https://harmony.one/whitepaper.pdf
A. Harmony (ONE) Nedir?
Harmony (ONE), maksimum ölçeklenebilirlik ve birlikte çalışabilirlik ile merkeziyetsiz uygulamalar (DApp) oluşturmak, yönetmek, kullanmak için araçlar ve işlevler sunan merkeziyetsiz blokzincir tabanlı bir platformdur. Ağın yerel tokeni ONE, işlem ücretleri, yönetişim ve staking için kullanılır.
B. Harmony (ONE) Neler Sunmaktadır?
Ethereum blokzinciri üzerine inşa edilmiş olan Harmony ağı, blokzincir geliştiricilerin DeFi odaklı DApp geliştirme sürecini kolaylaştıran çözümler sunmaktadır. Bunun yanı sıra kullanıcılara merkeziyetsiz ve ölçeklenebilir bir ekosistem sunmayı hedeflemektedir. Ağ hızlı ve düşük ücretli işlemler sunması tercih edilirliğini arttırmaktadır. Saniyeler içinde yüksek verim ve işlem kesinliği sunar.
Pay İspatı (PoS) yapısı sayesinde madencilik yerine stake (kilitleme) mekanizması ile çalışan Harmony ağında, ONE token sahipleri stake yolu ile hem ağın güvenli bir şekilde çalışmasına destek olmakta hem de risksiz pasif gelir sağlayabilmektedir. Ağ içinde işlem ücretleri, stake gibi işlemlerde kullanılan ONE token, bu anlamda geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Harmony (ONE) genel özelliklerinden bazıları şunlardır;
Harmony’nin en önemli özelliği ölçeklenebilirlik üzerinde çalışmasıdır.
Harmony ölçeklenebilir, doğrulanabilir ve Dağıtılmış Rastgelelik Oluşturma (DRG) altyapısını sağlamak için sharding (parçalama) sistemini kullanmaktadır.
Harmony, Pay İspatı (PoS) fikir birliği mekanizmasını kullanmaktadır.
C. Harmony (ONE) Teknolojisi
Harmony, gelişmiş sharding mekanizması kullanarak yüksek hız ve ölçeklenebilirlik sunan bir merkeziyetsiz blokzincir tabanlı platformdur. Harmony ağının en önemli özelliği diğer blokzincirlerdeki işlem ücretlerine göre neredeyse sıfıra yakın olan işlem maliyetidir. Ağın temelini oluşturan, genel işlemlerden yönetime birçok alanda kullanılan tokenının kodu ise ONE’dır.
Harmony, ağın güvenliğini sağlamak ve kötü niyetli saldırıları önlemek için Efektif Pay İspatı (EPoS) mekanizmasını kullanır. Ağın merkeziyetsizlik ve güvenliğini kontrol altında tutmak için sharding ile birlikte bir EPoS varyasyonu kullanan ilk ağdır. EPoS sayesinde stake sürecinin merkezileşyetsizliğini riske atmadan yüzlerce farklı doğrulayıcının ağa katılmasına izin verir. Effective Proof of Stake, doğrulayıcıların merkeziyesizliğini teşvik eder ve sharding ile ağın yükünü doğrulayıcılar, temsilciler ve kullanıcılar arasında paylaştırır.
Harmony ayrıca ağın güvenliğini tehlikeye atmadan doğrulama sürecinde, rastgele doğrulayıcıların seçilmesini sağlayan Dağıtılmış Rastgelelik Oluşturma ve Doğrulanabilir Rastgele İşlev kullanır.
Harmony Altyapısını Oluşturan Kavramlar Nelerdir?
Harmony blokzincirinin arkasında ağı daha verimli ve güvenli kılan dört ana kavram vardır. Bunlar; Harmony Protokolü, Sharding, Zincirler Arası Birlikte Çalışabilirlik (Cross-Chain Interoperability) ve Dağıtılmış Rastgelelik Oluşturma (DRG)’dır.
- Harmony Protokolü
Her blokzincir bir protokol ile ilişkilidir. Blokzincir doğrulayıcılarının bir sonraki bloğa nasıl hızlı ve güvenli bir şekilde ulaştığını belirlemekten sorumludur. Harmony protokolü, Hızlı Bizans Hata Toleransı (FBFT) adı verilen fikir birliği mekanizmasının geliştirilmiş bir hali olan Pratik Bizans Hata Toleransı (PBFT) sürümü kullanır. Bir doğrulayıcı lider olarak seçilir ve diğer doğrulayıcılara öncülük eder. Doğrulayıcılar, çok daha hızlı ve güvenli işlem yapılabilmesi için EPoS kapsamında seçilir. Ayrıca, ağdaki doğrulayıcılarla rastgeleliği doğrulamak için hem Değişken Rastgele İşlev (VRF) hem de Doğrulanabilir Gecikme İşlevi (VDF) kullanır.
- Sharding (Parçalama)
Harmony blokzinciri Sharding mekanizmasına dayanmaktadır. Sharding, işaret zinciri (parça 0), parça bir, iki ve üç olmak üzere dört tür parça kullanır. Her parça, Harmony'nin 1000 ağ doğrulayıcı üst sınırına sahip olduğu anlamına gelen 250 doğrulayıcıyı destekler. Örneğin, Ethereum blokzinciri saniyede hatasız 2.000 işlem (TPS) yapma kapasitesine sahiptir. Her yeni parçanın ek 500 TPS getirdiği bilinmektedir. Harmony ekibi ise ağda maksimum işlem kapasitesinin üzerinde talep edilen her işlem için kullanıcıları bekletmemek adına Ethereum gibi Harmony ağında saniyede 1 milyon işlemi kolaylaştırmak için 2.000 parçaya ulaşmayı hedeflemektedir. Bu hedefler doğrultusunda Harmony ölçeklenebilirlik, merkeziyetsizlik ve güvenilirlik sağlamayı hedeflemektedir.
- Zincirler Arası Birlikte Çalışabilirlik
Harmony mimarisinin Zincirler Arası Birlikte Çalışabilirlik özelliği yeni olasılıkların önünü açar. Köprüler ile herhangi bir PoW ve PoS zincirini bağlayabilir. Ethereum ve Binance Smart Chain'de yer alan çok sayıda dijital varlık, Harmony köprüleri kullanılarak güvence altına alınır.
- Dağıtılmış Rastgelelik Oluşturma (DRG)
Harmony, doğrulamaları parçalara atamak için önerilen tüm yaklaşımlar arasında, rastgeleliğe dayalı parçalama işlevi sunan Dağıtılmış Rastgelelik Oluşturma (DRG) sistemini en güvenli çözüm olarak kabul etmektedir. Dağıtılmış Rastgelelik Oluşturma (DRG) sisteminde, her düğüm için parçalama atamasını belirlemek amacıyla karşılıklı olarak kabul edilen rasgele bir sayı kullanılır. Rasgele belirlenen sayı tahmin edilemezlik, tarafsızlık, doğrulanabilirlik ve ölçeklenebilirlik gibi özelliklere sahiptir. Harmony, ölçeklenebilir rastgelelik üretimi sağlamak için Değişken Rastgele İşlev (VRF) ve Doğrulanabilir Gecikme İşlevi (VDF) kullanır.
D. Harmony (ONE) Ekip ve Şirket
Harmony, 2017 yılında kriptografi ve bilgisayar bilimlerinde geniş deneyime sahip geliştirici bir ekip tarafından kuruldu. Stephen Tse, Rongjian Lan, Sahil Dewan, Leo Chen ve Nick White ekip üyeleri Google, Amazon, Apple, Microsoft ve Facebook şirketlerinde çalışma deneyimine sahip kişilerdir.
Stephen Tse, kurucusu ve CEO'sudur. Pennsylvania Üniversitesi’nden kriptografik protokoller ve type teorisi konusunda uzmanlık eğitimi aldı. Doktorasını bitirirken Microsoft’ta araştırma stajyeri oldu. 2006 yılında girdiği Google’da Kıdemli Mühendis olarak 4 yıl çalıştı. 2011’de bir arama motoru olan Spotsetter’ı kurdu ve Apple tarafından satın alındı. 2014 yılında Tse, Apple’ın baş mühendisi oldu. 2017 yılında Harmony’yi (ONE) kurdu.
Rongjian Lan, lisans eğitimini Pekin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nde tamamladı. Google'da Play Store için Arama Altyapısı Mühendisi görevinde çalıştı. Rongjian, Google, Facebook ve LinkedIn'den 100'den fazla mühendisin üye olduğu ABC Blokzincir Vakfı'nın eş başkanıdır.
Sahil Dewan, Blokzincir ve Kripto Para Kulübü’nün Başkanı olarak görev yaptığı Harvard Business School'dan mezundur. Draper Dragon Fund'da çalıştı ve birkaç blokzincir projesine danışmanlık yaptı. Sahil, Hindistan'da bulunanan 100'den fazla eğitim kurumu için mezunların katılımı ve bağış toplama amacıyla mobil bir platforma öncülük eden bir ed-tech girişimi olan FuturEd'i kurdu. Ayrıca 125'ten fazla ülkede faaliyet gösteren bir gençlik platformu olan AIESEC Hindistan'ın ülke başkanlığına seçildi.
Leo Chen, bilgisayar bilimi alanında Zhejiang Üniversitesi'nden lisans ve Simon Fraser Üniversitesi'nden yüksek lisans derecesine sahiptir. Amazon Web Servislerinde 8 kişilik bir mühendis ekibine liderlik etti ve 200 binden fazla EC2 bulut sunucusu için yüksek verimli depolama sanallaştırmaları geliştirdi. Amazon Lab126'da Leo, Kindle Fire'ın ilk neslini oluşturdu ve tüm Amazon cihazları için FireOS'u tasarladı. Ericsson ve Broadcom'da Linux çekirdeği, gömülü sistemler ve büyük ölçekli dağıtılmış sistemler üzerinde çalıştı.
Nick White, Stanford Üniversitesi'nden elektrik mühendisliği alanında lisans ve yüksek lisans derecelerine sahiptir. Stanford'da lisansüstü öğretim asistanı olarak, Prof. Bernard Widrow ile yapay zekâ ve uygulamalı matematik üzerine araştırmalar yaptı. Hong Kong merkezli Zeroth.AI için AI uzmanı olarak görev yaptı. Finanstan tarıma ve blokzincire kadar çeşitli sektörlerde 5 kıtadan 20'den fazla ekibe koçluk yaptı.
E. Harmony (ONE) İş Birlikleri
Harmony; varlıklar, koleksiyonlar, kimlik ve yönetişim için kullanılabilen, farklı blokzincirlere köprü kurabileceğiniz açık kaynaklı bir platformdur. Buna istinaden Harmony’nin birçok iş birliği mevcuttur. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir;
Harmony ve Terra, DeFi girişimlerinde tam teşekküllü bir iş birliğinin duyurusunu yaptı.
Harmony ekosistemindeki DeFi projeleri için Chainlink ile iş birliği yaptığını duyurdu. Chainlink Price Feeds ile Harmony, geliştiricilerin merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarını oluşturmak için kullanabilecekleri önceden oluşturulmuş ve zaman testinden geçmiş merkeziyetsiz fiyat oracle hizmeti sunmayı planlamaktadır.
Ölçeklenebilirlik ve merkeziyetsizliği yanı sıra Harmony, kullanıcıları için sürekli olarak güvenli bir altyapı sağlamayı vaat etmektedir. Buna istinaden Harmony'nin ekibi, güvenlik vaadinin yerine getirilmesini sağlamak için Common Prefix'ten bilim adamları ve mühendislerle iş birliği içerisinde çalışmaktadır. Common Prefix, Harmony'nin çeşitli bileşenlerinin doğruluğunu ve güvenliğini garanti etmek için sıkı ve resmi kriptografik güvenlik kanıtlarına dayanan bir yol izleyerek, Harmony'nin harici bilimsel ve mühendislik araştırma 'kolu' olarak işlev görür.
Stake DAO, herkesin kripto portföyünü yönetmesi üzerine hizmetler veren merkeziyetsiz bir platformdur. Merkeziyetsiz blokzincir protokolleri üzerine inşa edilmiştir ve insanların varlıklarını doğrudan olacak şekilde cüzdanlarından büyütmeleri, izlemeleri ve kontrol etmeleri için seçenekler sunar. Harmony Stake DAO iş biriliğiyle En gelişmiş DeFi stratejilerini herkes tarafından kolayca erişilebilir hale getirmek ve ONE topluluğuna hizmet olarak staking sunmaktadır.
Anyswap, ECDSA’yı imza algoritması olarak kullanan, herhangi bir blokzincirinin zincirler arası köprü çözümlerine erişmesini sağlayan tamamen merkeziyetsiz bir zincirler arası takas protokolüdür. Harmony bu iş birliği ile Polygon ve Harmony Köprülemesini kullanıma sunmuştur.
Raze Network, Polkadot üzerine kurulu bir Zincirler Arası Gizlilik protokolüdür. Harmony ekosistemindeki gizlilik koruma katmanını artırmak amacıyla yapılmıştır.
Harmony (ONE) platformu, güvenilir bir Ethereum köprüsüne sahip paylaşım protokolüdür. Harmony (ONE) ve SushiSwap arasındaki iş birliği, kullanıcılara Ethereum'da Sushi'nin özelliklerinden yararlanma fırsatı sunmaktadır. Harmony kullanıcıları, yüksek Ethereum gas ücretleri olmadan SushiSwap DEX'in avantajlarından yararlanabilirler.
F. Harmony (ONE) Değerlendirme
Harmony ağı, blokzincir ekosisteminde en büyük birkaç probleme çözüm üretme çalışmaları kapsamında piyasa sunuldu. Bunlardan en önemlisi ölçeklenebilirlik ve güvenilirliğin yanı sıra tamamen merkeziyetsiz hale gelmektir. İşlem hızı, düşük maliyet ve doğrulamaya odaklanan Harmony ana ağı, blok oluşturmada konusunda oldukça hızlı ve kullanışlı bir projedir.
